Интервју со Савка Тодоровска – Жените тоа го можат!
март 1, 2021
Савка Тодоровска Претседател на Националниот совет на жените
|
1. Како Вие се најдовте во приказната за родова еднаквост?
Општествено одговорното дејствување на секој поединец е од исклучително значење за заедницата во која живее и создава. Тоа не е привилегија на одреден сталеж, ниту, пак, е предодредено според полот или верата, нацијата или возраста. Општествено одговорното дејствување е посакувано во секоја област, бидејќи убедена сум дека секаде постои простор за унапредување и развој. Така и јас ја открив насоката на мојот интерес. Со распаѓањето на некогашната заедничка држава и еднопартискиот систем, виорењето на војните во соседството и останатите немири, завладеа некаков вакуум на организираност во нашата држава. Не знаевме што ќе се случува со државата, но јас едноставно знаев дека жените, како половина од популацијата од земјата, треба да го дадат својот придонес и да стекнат еднаков третман во сите сегменти на општеството. Така, на 28 февруари 1991 година станав лидерка на една од првите НВО во новиот систем, Организацијата на жените на градот Скопје и општините. Полни со ентузијазам и јасна определба, сите членки од Организацијата бевме секаде каде што можеше да се даде придонес кон мирот и благосостојбата на државата и регионот. Во тоа време нашата држава важеше за оаза на мирот. Така, помагавме да си дојдат дома војниците од тогашната ЈНА, да остане Воената болница со сета медицинска опрема во нашата држава, учествувавме во мировни активности, постојано бевме ангажирани околу распределба на хуманитарна помош, згрижување на жените и децата од БиХ, крводарување во Србија, помош на мајките во Хрватска и сл. Тогаш ги поставивме основите на женското движење во независната и суверена држава и беше повеќе од јасно дека тоа е само почетокот. Со развојот на државата несомнено се развиваа и областите во кои треба јакнење на позицијата на жените, па така ја започнавме и успешно ја реализиравме програмата за политичко јакнење на жените со која сите политички партии потпишаа согласност за зголемување на процентот на жените во политиката, ги јакнеме жените во деловната заедница. Жените жртви на насилство ја добија правата национална СОС линија преку која можат да пријават насилство и да добијат поддршка. Охрабрување и поддршка се сè уште потребни и затоа со несмалено темпо продолжуваме да се обединуваме и да дејствуваме за подобра иднина на сите.
2. Доколку би требало да направите профил на жените во Македонија, како би ги опишале?
Образовани, работливи, остроумни, посветени на работните задачи и на семејството. Но, сè уште оптоварени со стереотипите за позицијата на жената во семејството и општеството. Оттука, сè уште е помал бројот на жени во Извршната власт, во управните и надзорните одбори, директори на регулаторни тела, на медиуми, градоначалнички и сè уште нема жена Претседател на државата, претседател на Парламентот, Владата и сè помал број на носители на големи бизниси. Тоа би рекле дека е сè помалку или воопшто ги нема жените на позициите каде се носат одлуки и каде, всушност, се наоѓа моќта. Жените во РСМ се половина од популацијата, 10 % повеќе од машките колеги, се со високо образование, магистерки и докторки на науки. Има успешни жени во нашата земја, од различни области, но тоа сè уште е недоволно според тоа што тие можат. Но, жените ја сменија сликата во Парламентот каде од четири жени од 1991 година денес се 44, со што едно време бевме земја-лидер во регионот. Жените тоа го можат, јас знам, но потребен е и влог од институциите на државата. Отворање субвенционирани сервиси за поддршка и помош на семејствата, при што жената ќе може да ги оттргне „стереотипните“ одговорности од својот грб и слободно да се вклучи во бизнисот и општествено-политичките активности. Едноставно ќе има повеќе време за љубов на сите членови во семејството.
3. Како Вие го доживувате 8 Март?
8 Март е Меѓународен ден за правата на жената-работничка, кога жените се побуниле за осумчасовно работно време и за поголема плата. За жал, и денес во 21 век и во нашата земја има жени-работнички кои ги немаат остварено овие права, иако за тоа постојат закони каде сè е убаво напишано. Но, за жал, постои страв од пострашното, жените да бидат отпуштени и затоа тие работат и по две смени, не се доволно платени и сè така во недоглед. Затоа треба законите да се стават во функција, жените-работнички и воедно жените во руралните средини и сите останати, по кој било основ маргинализирани жени, да бидат запознаени со законите и да ги бараат своите права, да не трпат какво било насилство, мобинг и тоа да го пријават кај Народниот правобранител. Да бидат истрајни, да се здружени, едуцирани, вклучени во процесите на работа и правда за себе и за идните генерации.
4. Која Ваша активност ја сметате за најзначајна во Вашата кариера?
Активностите се бројни и ниту една не е помалку важна од другата под мотото „Заедно сме посилни“:
Отворање на првата СОС линија за жени жртви на семејно насилство, а денес во нови услови мобилна, бесплатна со 24-часовна достапност од сите оператори, без префикс, на 141700;
Ратификација на Истанбулската конвенција против насилството над жените;
Промена на Изборниот законик и воведување квота за воведување на жените во структурите на одлучување на национално и локално ниво;
Основање на првата мрежа на невладини организации СОЖМ, каде се вклучени над 100 женски организации;
Работа на мобинг со проектот „Како на шефот да му кажеш НЕ“;
Активности против трговија со жени;
Членство во мрежата на европското движење за борба против насилството врз жените WAWE;
Членство во Светскиот совет на жени (ICW);
Работа со жени од руралните средини и нивно вклучување во бизнисот, при што имаме позитивни примери каде жените отворија свои бизниси и успешно ги реализираат.
5. Кои работи се клучни за постигнување на родовата еднаквост?
Еднаква вклученост и заедничко ангажирање на институциите, мажите и жените. Надминување на стереотипите за местото и улогата на жената, отворање субвенционирани сервиси, со достапни цени што ќе овозможат жените да се охрабрат и да се вклучат, непречено, во сите предизвици.
6. Дали недостасува меѓусебна поддршка помеѓу жените во нашата земја?
Посебно не, односно тоа не е генерална состојба. Тоа е одлика на поединец без оглед на полот. Нееднаквиот третман, неправедноста во поедини случаи може да доведе до незадоволство и недоволна поддршка меѓу жените. Но, тоа не е ништо поразлично од машката популација.
7. Кога сметате дека жената е најмоќна?
Моќта е во знаењето, информираноста, здравјето, самодовербата и независноста. Ако сето ова го има жената, таа е моќна.
8. Со кои зборови би сакале да ги охрабрите сите оние што се соочуваат со каков било вид на насилство?
Насилството од кој било вид е голем проблем, јас би ги охрабрила жените: Знај, не си сама. Охрабри се и пријави на мобилна, бесплатна СОС линија, од сите оператоти, без префикс, 24/7, со загарантирана дискреција: 141700. Решение има секогаш и за секого.
9. Која е вашата мотивација со која 30 години неуморно се борите за родовата еднаквост?
Мотивирана сум од резултатите од изминатите 30 години:
Зголемен број на жени во структурите на одлучување на национално и на локално ниво;
Постоење на закони, стратегии и стандарди и можности за решавање на проблемот на насилство од секаков вид;
Ратификувана Истанбулската конвенција против насилството врз жените;
Сè поголем број на образовани, независни жени кои можат да прават промени;
Зголемен број на жени во бизнисот;
Зголемен број на основани организации на жени кои се борат за родовата еднаквост;
Зголемен број на млади жени, заинтересирани за унапредување и вклученост во сите сфери на општествениот живот.
Но, секогаш може повеќе!
10. Која е пораката што би сакале да ја упатите до сите жени читателки на BETTY магазин?
Најнапред да се здрави, физички и духовно. Да внимаваат на своето здравје на секаков начин. Ако се тие здрави, ќе се во можност да бидат секогаш на помош на своите најмили и најдраги. Како еднакво важно, иако е на крај, жените да бидат сигурни, вешти, самостојни, силни и истрајни пред секој предизвик. Жените тоа го можат!
За детално читање на овој текст, погледнете на 10-12 стр. во електронското издание на BETTY магазин (МАРТ 2021).
ДИЕТАЛЕН КАЛКУЛАТОР
Со помош на долниот калкулатор можете на брз и едноставен начин да ги испланирате вашите дневни оброци
.svg){kind=icon}