Tetori – Muaji i Ndërgjegjësimit për Kancerin e Gjirit

Biba Dodeva
Kryetare e Shoqatës për Luftën kundër Kancerit "Borka - për çdo ditë të re"

|



Kanceri i gjirit mund të paraqitet në kanalet e qumështit ose në qelizat që i mbështjellin kanalet që e furnizojnë gjirin me qumësht. Ky kancer përbëhet nga qeliza që, për arsye të ndryshme, shumohen në mënyrë të pakontrolluar dhe kanë potencialin të përhapen në organe të tjera.

Nuk dihet ende se çfarë e shkakton kancerin e gjirit në mjekësi.

Simptomat e mundshme të kancerit të gjirit:

• Futje brenda e thithës


• Ndryshim në madhësinë ose formën e gjirit


• Qërim ose ndjesi djegieje


• Lëng i përgjakshëm nga thitha


• Shfaqja e një gungë ose mase në një pjese të caktuar të gjirit


• Skuqje ose vrazhdësi e lëkurës

Ekzaminimi është vendimtar për zbulimin e hershëm

Vetë-ekzaminimi

Kanceri i gjirit është një sëmundje që zakonisht nuk shkakton asnjë simptomë në fazat e hershme të sëmundjes. Prandaj është e vështirë të diagnostikohet dhe këshillohet që gruaja të kryejë vetë-ekzaminim të rregullt të gjirit dhe t'u nënshtrohet ekzaminimeve të rregullta me eko dhe mamografi. Për vetë-ekzaminim të suksesshëm nevojiten dy faktorë: koha e duhur dhe teknika e duhur.

Kur të kryeni një vetë-ekzaminim?

• Dy ditë pas përfundimit të ciklit menstrual.


• Nëse jeni duke marrë pilula kontraceptive, atëherë ekzaminoni veten pas pilulës së parë në kutinë e re.


• Gratë në menopauzë duhet ta kryejnë ekzaminimin çdo muaj në të njëjtën datë.


• Praktikoni vetë-ekzaminimin rregullisht pas moshës 20 vjeç.

Si ta ekzaminoni veten?

Teknika e duhur është vendimtare dhe përbëhet nga shikimi dhe prekja

Kur shikoni gjinjtë, është e nevojshme të vëreni praninë e simetrisë, daljeve jashtë ose futjeve brenda, si dhe ndryshimet në ngjyrën dhe strukturën e lëkurës së gjirit. Kushtojini vëmendje thithave; a janë ato të barabarta, të futura brenda apo të lagura. Asnjëherë mos i shtypni thithat; analizoni praninë e sekrecionit në veshje të brendshme. Bëni ekzaminimin duke qëndruar para një pasqyre në tre pozicione: me krahët e ngritur mbi kokë, krahët e ulur pranë trupit dhe krahët e vendosur mbi ije me belin pak të përkulur përpara.

Gjirin duhet ta prekni në pozicion të shtrirë, sepse në atë pozicion gjinjtë janë të arritshëm në mënyrë të barabartë. Pastaj, vendoseni dorën nën kokë pranë gjirit që po ekzaminoni. Me majat e gishtave të dorës tjetër, por jo vetëm me dy gishta, e ekzaminoni atë. Hetoni nëse ka një gugë që nuk ishte aty muajin e kaluar dhe dallon nga pjesët e tjera të gjirit. Hulumtoni zonën nga klavikula deri te vija nën gji, nga dërrasa e kraharorit deri në sqetull, duke e përfshirë edhe atë.

Nëse ndieni ndonjë ndryshim, mos e analizoni vetë, shkoni te një mjek dhe lëreni që ai t'i bëjë analizat e nevojshme. Qëllimi i vetë-ekzaminimit është të vëreni ndryshimet në kohën e duhur. Ekzaminimet e rregullta kryhen nga një radiolog specialist, i cili vendos nëse duhet të bëni eko të gjirit, mamografi ose ekzaminim tjetër.

Ekzaminimi mjekësor

Kanceri i gjirit është i shërueshëm, por duhet të zbulohet herët.

Testet dhe procedurat e përdorura në diagnostikimin e kancerit të gjirit:

Ekzaminimi klinik i gjirit: Mjeku juaj do t'i ekzaminojë gjinjtë tuaj për të parë nëse ka gunga ose anomali të tjera.

Mamografia: Shoqëria Amerikane e Kancerit rekomandon që gratë të bëjnë mamografi të rregullt një herë në vit pas moshës 40 vjeç, kështu që nëse jeni mbi 40 vjeç, bisedoni me mjekun tuaj se kur të filloni me mamografitë. Sidoqoftë, varet nga ju dhe mjeku juaj për të vendosur nëse keni nevojë për mamografi. Ky ekzaminim përfshin incizimin e secilit gji në dy pozicione të ndryshme: nga lart poshtë dhe nga njëra anë në tjetrën. Rezultatet e mamografisë tregojnë indin e gjirit në ngjyrë të bardhë dhe të paqartë, ndërsa indin dhjamor si më të errët dhe më transparent. Mamografia ka një saktësi prej 85 deri në 90 përqind. Kjo pajisje mund të zbulojë anomalitë e gjirit para se të përhapen.

Ekografia e gjirit: Këto janë imazhe të pjesëve të gjirit që janë më të thella brenda. Ultratingulli mund të ndihmojë në dallimin midis një mase të ngurtë dhe një ciste të mbushur me lëng. Rekomandohet për ekzaminimet e grave të reja.

Heqja e një mostre të qelizave të gjirit për ekzaminim (biopsi): Mostrat e biopsisë dërgohen në laborator për analiza. Patologët përcaktojnë nëse janë qeliza kancerogjene apo jo. Mostra gjithashtu analizohet për të përcaktuar llojin e qelizës brenda gjirit, fazën e kancerit dhe nëse qelizat e kancerit kanë hormone ose receptorë të tjerë që mund të ndikojnë në trajtim.

Imazhet me rezonancë magnetike (MRI) të gjirit: Magneti dhe radiovalët përdoren për të bërë fotografi të pjesës së brendshme të gjirit.

Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.4-5 të botimit elektronik të revistës BETTY (TETOR 2021).