Zhvillimi i aftësive motorike te fëmijët tuaj

Prof. dr. Slagjana Angelkoska
Psikologe

|



Zhvillimi motorik te fëmijët lidhet drejtpërdrejt me zhvillimin e përgjithshëm. Kjo do të thotë se nëse fëmija nuk ka zhvillim të ekuilibruar motorik, efektet negative do të ridrejtohen në fusha të tjera zhvillimore, si zhvillimi i të folurit, si dhe zhvillimi kognitiv dhe emocional. Prandaj mund të themi se zhvillimi motorik është një grup aftësish fizike dhe motorike, të cilat fillojnë të shfaqen që në moshë të vogël. Është e nevojshme t'i kushtohet një rëndësi e madhe lojërave që ngjallin kreativitet te fëmija, lodrave ndërvepruese që janë të përbëra nga forma dhe ngjyra të ndryshme, si dhe lodrat me materiale të ndryshme (të buta dhe të forta). Të gjitha këto aktivitete nxisin lëvizjen e gishtave, gjë që e bën fëmijën më të relaksuar emocionalisht dhe mendërisht.

Hulumtimet kanë treguar se ekziston një paralele midis intelektit dhe aftësive motorike të vogla, gjegjësisht, zhvillimi i intelektit të fëmijëve është në përpjesëtim me shkallën e zhvillimit të aftësive motorike të vogla. Kjo do të thotë se çdo fëmijë që përdor në mënyrë aktive gishtat dhe duart, kontribuon në zhvillimin e aftësive të tij të gatimit, si dhe në zhvillimin intelektual dhe emocional.

Fazat e zhvillimit që kalon një fëmijë gjatë rritjes së tij nuk zhvillohen në mënyrë të pavarur nga njëri-tjetri. Zhvillimi motorik dhe ekuilibri kanë një rëndësi të madhe për zhvillimin e aftësive intelektuale. Potenciali më i madh i trurit që nevojitet për zhvillimin e aftësive si të folurit, simbolet dhe numrat, është periudha nga viti i parë deri në të katërtin. Stimulimi i hershëm është shumë i rëndësishëm për zhvillimin e duhur të fëmijës dhe për zhvillimin e trurit. Stimulimi i hershëm nuk është i rëndësishëm vetëm për zhvillimin motorik, kognitiv dhe emocional të fëmijës, por është i rëndësishëm edhe për zhvillimin e tij individual, zhvillimin e aftësive dhe predispozitave dhe zbulimin e potencialeve të fëmijës.



Ulja për një kohë të gjatë para kompjuterit për të luajtur lojëra zvogëlon hipokampusin, i cili është një formë e vogël në tru që është e përfshirë në formimin e kujtimeve të reja dhe lidhet me të mësuarit dhe emocionet. Hipokampusi luan një rol kyç në formimin, organizimin dhe ruajtjen e kujtimeve të reja, si dhe lidhjen e disa ndjenjave dhe emocioneve me këto kujtime. Hulumtimet kanë treguar gjithashtu se nënrajone të ndryshme të hipokampusit luajnë një rol të rëndësishëm në disa lloje të kujtesës, pasi ai e merr informacionin, e regjistron dhe e ruan përkohësisht përpara se ta dërgojë për t'u dorëzuar dhe ruajtur në memorien afatgjatë. Për shkak se hipokampusi luan një rol të rëndësishëm në formimin e kujtimeve të reja, dëmtimi i kësaj pjese të trurit mund të ketë ndikim serioz afatgjatë në lloje të caktuara të kujtesës. Qëndrimi i vazhdueshëm para kompjuterit na heq nevojën për të menduar, proces i cili e mban trurin në formë, dhe si rezultat, fëmija do të shfaqë vështirësi në të mësuar dhe në arritjen e suksesit, ulje të përqendrimit, ulje të fokusit, vështirësi në orientim etj. Prandaj është shumë e rëndësishme që fëmijët të zhvillohen në mënyrë kognitive dhe intelektuale përmes proceseve natyrore të lojës, me lëvizje dhe aktivitet të të gjithë trupit.

Nuk ka prindër të përsosur dhe pa gabime. Duhet të jemi prindër mjaftueshëm të mirë, të jemi të vetëdijshëm dhe të jemi prindër që do ta ndihmojnë fëmijën të zhvillojë potencialin e tij natyror dhe aftësinë për t'u kujdesur për veten. Nuk ka recetë të vetme për rritjen e një fëmije , por dashuria e madhe si dhe të qenët të hapur ndaj ndryshimeve dhe mësimit, do të na udhëzojnë se si të qëndrojmë të lidhur me fëmijën.

Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.30 të botimit elektronik të revistës BETTY (PRILL 2022).