Kirurgjia me teknologji moderne në shekullin XXI, cilat operacione kryhen më shpesh

Dr. Petre Kodovski
Specialist në Kirurgjinë e Përgjithshme

Kirurgjia është degë e mjekësisë klinike që merret me trajtimin e sëmundjeve dhe lëndimeve në mënyrë operative.

Emri kirurgji vjen nga fjala greke cheirourgia, që do të thotë dorë dhe punë, që fjalë për fjalë shpjegon nevojën për një dorë kirurgjikale të saktë, të aftë dhe me përvojë për një operacion të suksesshëm.

Në mënyrë që kirurgu të kryejë punën e tij me sukses dhe saktësi, është e nevojshme të ketë një edukim të gjerë mjekësor dhe përveç kësaj, njohuri të teknikës dhe teknologjisë.

Cilat operacione kryhen më shpesh?
- Kirurgjia e kalkulozës së tëmthit

Gurët në tëmth formohen nga depozitimi i përmbajtjes së tij, kolesterolit dhe bilirubinës.

Kanë përmasa të ndryshme, nga shumë të vogla (1-2 mm), që i ngjajnë rërës, deri tek ato shumë të mëdha, që mbushin të gjithë fshikëzën e tëmthit dhe kanë formën e saj. Shpesh një pacient ka një përzierje të të gjitha madhësive.

Gurët në fshikëzën e tëmthit janë të pranishëm në 20-30% të popullsisë, më të shpeshta tek femrat, raporti është 4:1.

Në disa raste, gurët e vegjël japin shenja klinike të sedimentit biliar dhe nuk formojnë kurrë gurë.
Simptomat janë: dhimbje nën kafazin e krahut të djathtë dhe lugën dhe mund të përhapet në shpatullën e djathtë/shpinën, të përziera, të vjella. Në disa raste, kur bëhet fjalë për gurë të vegjël apo kalkulozë e vogël, një gur mund të hyjë në kanalin kryesor biliar, të krijojë pengesë në rrjedhën e tëmthit dhe në këtë rast simptoma e parë tek pacienti është zverdhja e lëkurës dhe mukozave të dukshme, e ndjekur nga një temperaturë e ngritur e trupit dhe feçe të bardha. Në këtë rast, është një ndërlikim i sëmundjes.

Metoda standarde për vërtetimin e kalkulozës biliare është ECHO e barkut. Në disa raste, kur kirurgu bën një vlerësim, është e nevojshme të kryhen teste diagnostikuese më komplekse - ERCP dhe MRCP. Kalkuloza e tëmthit, për fat të keq, është një sëmundje ekskluzivisht kirurgjikale (mund të trajtohet vetëm me kirurgji). Metoda standarde e trajtimit kirurgjik kudo në botë është metoda laparoskopike ose, e njohur gjerësisht si kirurgjia me "katër vrima". Lloji i anestezisë është gjithmonë anestezi e përgjithshme.

Me këtë operacion, pacienti nuk ka një prerje si më parë, duke përjashtuar kështu mundësinë e hernies ventrale në vendin e operacionit, kohëzgjatja e operacionit shkurtohet, nevoja për antibiotikë dhe ilaçe kundër dhimbjeve është më e vogël, sasia e barnave në anestezi zvogëlohet, dhimbja pas operacionit zvogëlohet në mënyrë drastike, pacienti mobilizohet shpejt dhe kalon shpejt në marrjen e lëngjeve dhe ushqimit nga goja.
Rehabilitimi i pacientit është shumë më i shpejtë, aftësia për të punuar është e mundur pas një jave. Njëkohësisht me metodën laparoskopike mundësohet ekzaminimi i organeve të tjera në stomak dhe mundësisht trajtimi i tyre kirurgjik, d.m.th. "dy operacione në një".

- Kirurgjia e hernies anteriore të barkut, ose e njohur gjerësisht si dhjami, ndodh si kombinim i rritjes së presionit intra-abdominal (gjatë ngritjes së sendeve të rënda, kapsllëkut, kollitjes dhe teshtitjes së zgjatur, tumoreve, dobësimit të zemrës, etj.) si dhe hapjes ose dobësisë të muskulaturës ku presioni i shtuar i shtyn organet dhe indet përmes pikës së dobët të murit. Dobësia e muskujve mund të jetë e lindur, por zakonisht ndodh më vonë në jetë.

Varësisht nga vendi ku shfaqen dallojmë: herninë inguinale, femorale, të kërthizës, epigastrike dhe jashtëzakonisht të rralla Spiegel. Një grup i veçantë përfshin herniet ventrale ose incizionale, të cilat ndodhin në vendin e një operacioni të mëparshëm abdominal.

Hernia nuk njeh kufij moshe, shfaqet tek meshkujt dhe femrat. Shfaqet me shfaqjen e ënjtjes pa dhimbje ose lehtësisht të ndjeshme të lëkurës së barkut, e cila zakonisht ndodh pas sforcimeve fizike dhe zhduket kur pacienti është shtrirë.

Në aspektin evolucionar, me kalimin e kohës, hernia rritet në madhësi. Vetëm në fëmijëri, me zhvillimin e murit muskulor mund të ndodhë që ato pika të dobëta të forcohen natyrshëm. Prandaj, në moshën e fëmijëve është e mundur të pritet para se të vendoset trajtimi kirurgjik.

Çfarë është kirurgjia e hapur?
Kjo është procedura kryesore tradicionale. Këtu, mjeku bën një prerje të madhe për të zëvendësuar ose riparuar një ind ose organ në trup.
Kirurgu do të përdorë një bisturi për të bërë një prerje dhjetë inç për të lejuar hyrjen në organ.

Çfarë është kirurgjia laparoskopike?
E njohur edhe si kirurgjia e mbyllur, laparoskopia diagnostike dhe kirurgjia minimale invazive, laparoskopia është një operacion që fillon me një prerje të vogël.
Është më pak e dhimbshme se operacionet e tjera dhe zakonisht përdoret për të diagnostikuar dhe trajtuar organet në rajonin e legenit ose të abdomenit.

Dallimi midis kirurgjisë së hapur dhe kirurgjisë laparoskopike!?
Dallimi kryesor midis kirurgjisë së hapur dhe kirurgjisë laparoskopike është madhësia e prerjes. Kirurgjia e hapur është një procedurë tradicionale në të cilën bëhet një prerje e vetme, disa inç e gjatë, ndonëse edhe më shumë, për të hyrë në bark.

Në të kundërt, kirurgjia laparoskopike është një operacion minimalisht invaziv që përdor disa prerje prej një çerek ose më pak. Këtu, kirurgu përdor një mjet të veçantë laparoskopin që ndihmon në kryerjen e procedurave duke përdorur prerje shumë të vogla.

Laparoskopia përdor teknika më të avancuara në krahasim me kirurgjinë e hapur. Prandaj, shumë njerëz preferojnë laparoskopinë sesa kirurgjinë e hapur.

Përveç kësaj, i operuari ka nevojë për më shumë kohë për t'u rikuperuar nga operacioni i hapur në krahasim me kirurgjinë laparoskopike.

Sipas raporteve, qasja laparoskopike në përgjithësi shkakton më pak humbje gjaku, më pak trauma dhe siguron shërim më të shpejtë me shtrimin në spital të reduktuar në krahasim me kirurgjinë e hapur.

Megjithatë, laparoskopia kërkon anestezi të përgjithshme dhe kushton më shumë se operacioni i hapur.

Ekzistojnë gjithashtu kufizime të caktuara për njerëzit me patologji mjekësore, si sëmundjet e zemrës, obeziteti, etj. ndërsa operacioni i hapur kushton më pak dhe mund të kryhet me anestezi lokale derisa pacienti është zgjuar.

Në ditët e sotme, shumë kirurgë preferojnë kirurgjinë laparoskopike sepse është e shpejtë dhe më e avancuar.

Megjithatë, gjithmonë duhet të konsultoheni me mjekun tuaj për të ditur përfitimet dhe rreziqet e çdo operacioni përpara se të bëni zgjedhjen tuaj.

Operacioni është një ngjarje e rëndësishme e jetës që do të ndryshojë të ardhmen tuaj për mirë. Megjithatë, ka çmime të caktuara që duhen paguar për këtë. Si kirurgjia e hapur ashtu edhe ajo laparoskopike kanë të mirat dhe të këqijat e tyre.

Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.4-5 të botimit elektronik të revistës BETTY (gusht 2022).