Shkruan: Tanja Veliçkovska - Doktor i mjekësisë së përgjithshme
Ballkani, si një popull me një trashëgimi të pasur kulturore dhe kuzhinë të larmishme, shpesh përshkruhet si gustator, kështu që ushqimet dhe pijet luajnë një rol të rëndësishëm në kulturën ballkanike.
Sa i përket pijeve, në tavolinat ballkanike gjenden shpesh lloje të ndryshme të verës, raki, birrës dhe pijeve të tjera alkoolike.
Metodat tradicionale të prodhimit dhe shijet specifike të verës dhe rakisë e bëjnë këtë pjesë të kuzhinës ballkanike unike.
Përfitimet shëndetësore të konsumimit të alkoolit zakonisht lidhen me:
• Përmirësimi i shëndetit të zemrës: Konsumimi i moderuar i alkoolit, veçanërisht i verës së kuqe, mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, si sëmundjet ishemike të zemrës dhe goditjet në tru.
• Rreziku i reduktuar i diabetit të tipit 2: Konsumimi i moderuar i alkoolit mund të zvogëlojë rrezikun e diabetit të tipit 2.
• Përmirësimi i kolesterolit: Konsumimi i moderuar i alkoolit mund të çojë në më shumë kolesterol të mirë (HDL), i cili mund të ketë një efekt pozitiv në shëndetin e zemrës.
• Reduktimi i rrezikut të gurëve në veshka: Ka hulumtime që tregojnë se konsumimi i moderuar i alkoolit mund të zvogëlojë rrezikun e formimit të gurëve në veshka.
• Përmirësimi i lidhjeve sociale: Alkooli mund të ndihmojë në relaksimin dhe lehtësimin e ndërveprimeve sociale, të cilat mund të përmirësojnë lidhjet me të tjerët dhe të kontribuojnë në përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme.
• Shijimi i shijeve: Shumë njerëz shijojnë shijet e pijeve alkoolike, duke përfshirë verën, birrën dhe koktejet, të cilat mund të pasurojnë dhe kontribuojnë në shijimin e ushqimit dhe kulturës.
• Lehtësimi i stresit: Për shkak të vetive qetësuese, sasitë e moderuara të alkoolit mund të ndihmojnë në lehtësimin e stresit dhe tensionit te disa njerëz. Është e rëndësishme të theksohet se këto përfitime lidhen me konsumimin e moderuar dhe të kufizuar të alkoolit!
Konsumimi i alkoolit mund të ketë pasoja negative për shëndetin, veçanërisht kur konsumohet në sasi të tepërta ose kur njeriu bëhet i varur prej tij.
Disa nga aspektet kryesore negative shëndetësore të konsumimit të alkoolit përfshijnë:
• Dëmtimi i mëlçisë: Konsumimi i tepërt i alkoolit mund të shkaktojë dëmtim të mëlçisë, duke përfshirë hepatitin alkoolik dhe cirrozën e mëlçisë. Kjo mund të rezultojë në pasoja vdekjeprurëse.
• Më shumë rreziqe për kancerin: Konsumimi i alkoolit lidhet me një rrezik më të lartë të zhvillimit të kancerit të gojës, fytit, gjuhës dhe mëlçisë.
• Sëmundjet e zemrës: Megjithëse konsumimi i moderuar i alkoolit mund të ketë disa efekte të dobishme në zemër, konsumimi i tepërt mund të shkaktojë aritmi, hipertension dhe sëmundje të tjera të rënda të zemrës.
• Më shumë rreziqe për goditje në tru: Konsumimi i tepërt i alkoolit mund të rrisë rrezikun e goditjes në tru për shkak të rritjes së presionit të gjakut dhe hollimit të gjakut.
• Problemet e shëndetit mendor: Alkooli mund të kontribuojë në zhvillimin e depresionit, ankthit, sulmeve të panikut dhe problemeve të tjera të shëndetit mendor, veçanërisht te njerëzit që tashmë janë të prirur ndaj kushteve të tilla.
• Varësia dhe alkoolizmi: Konsumimi i zgjatur i alkoolit mund të çojë në zhvillimin e varësisë dhe alkoolizmit, gjë që mund të shkaktojë probleme serioze në jetën e përditshme dhe në shëndet.
Nëse zgjidhni të shijoni alkoolin, është e rëndësishme ta bëni këtë me moderim dhe të jeni të ndërgjegjshëm për shëndetin dhe sigurinë tuaj.
Konsumimi i alkoolit me ushqim mund të ndihmojë në uljen e përthithjes së alkoolit në trupin tuaj dhe në dobësimin e efekteve negative.
Gjithashtu pirja e ujit ndërmjet pijeve alkoolike mund t'ju ndihmojë të qëndroni të hidratuar dhe të reduktoni efektet negative.
Asnjëherë mos vozitni nëse keni konsumuar alkool. Siguria rrugore është e një rëndësie të madhe. Dëgjoni trupin tuaj.
Nëse ndiheni të parehatshëm ose keni alkool të tepërt, ndaloni së piri dhe kërkoni ndihmë nëse është e nevojshme.
Flisni me një mjek ose profesionist shëndetësor nëse keni ndonjë shqetësim ose pyetje në lidhje me konsumimin e alkoolit dhe efektet e tij tek ju.
Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.16-17 të botimit elektronik të revistës BETTY (Prill 2024).