Virusi Human Herpes – Shkaku i dermatozave të shpeshta

Shkruar nga: Dr. Emilia Minova - Specialiste Dermatovenerologe

Herpes simplekx është një infeksion viral i shkaktuar nga virusi herpes simplex. Deri më tani, janë të njohura tetë lloje të viruseve të Human Herpesit dhe secila prej tyre mund të shkaktojë manifestime të lëkurës.

Viruset e herpesit perzistojnë përgjithmonë tek strehuesit e tyre, pavarësisht nga zhvillimi i imunitetit qelizor dhe humoral të individit.

Një tipar i përbashkët për këtë familje virusesh është reaktiviteti pas një periudhe të caktuar latente. Herpesviruset mund të shkaktojnë infeksione kërcënuese për jetën tek njerëzit me imunodefiçenca kongjenitale, të fituara ose jatrogjene. Herpesviruset ndahen në nënfamilje bazuar në analizën PCR të ADN-së virale, kulturën e qelizave dhe testet e imunofluoreshencës.

Viruset Herpes Simplex
Viruset herpes simplex (HSV) janë një grup virusesh neurotropik dhe epidermotrop. Ato shkaktojnë një gamë të gjerë çrregullimesh klinike, në varësi të moshës dhe statusit imunitar të individit si dhe nëse infeksioni viral është parësor apo sekondar.

Tek të porsalindurit, HSV mund të shkaktojë sepsë dhe encefalit, tek fëmijët - një formë e rëndë e gingivosto

matitit herpetik primar, tek të rriturit - infeksione të përsëritura orale ose gjenitale, tek të moshuarit - infeksione të desiminuara. Shpesh ka një shkaktar, të tillë si ethet, traumat, ekspozimi ndaj dritës së fortë të diellit ose stresi emocional, që përfshihet në sulmin e përsëritur.

Janë identifikuar dy lloje të HSV-së. HSV tip 1 (HSV-1) zakonisht është i pranishëm në pjesën e mesit të trupit (belit), zakonisht në buzë, në mukozën e gojës, në kokë dhe në qafë. HSV tip 2 (HSV-2) shfaqet më shpesh në rajonin gjenital. Është e rëndësishme të theksohet se infeksionet gjenitale shkaktohen shumë më shpesh nga HSV-1, si rezultat i kontakteve seksuale orale-gjenitale. HSV-2 është shumë rrallë përgjegjës për lezionet orofaciale.

Epidemiologjia
Të dy llojet e HSV janë mjaft të zakonshme, kështu që pothuajse çdo individ ka një histori të një ose të dy llojeve të virusit. Secili prej llojeve mund të shfaqet në çdo pjesë të trupit. Abrasionet ose defektet e vogla të lëkurës, konjuktivet apo mukoza e gojës shërbejnë si një portë.

Infeksioni primar HSV-1 zakonisht ndodh në fëmijëri. Pas një periudhe inkubacioni prej afërsisht 1 jave, paraqitet kuadri klinik oral. Burimi është zakonisht një prind ose një vëlla apo motër e infektuar, shumë shpesh me infeksion të lidhur përsëritës subklinik. Vitet e fundit, infeksionet parësore kanë qenë në rritje tek të rinjtë, duke u manifestuar si gingivostomatit ose faringjit ulceroz, të cilat transmetohen horizontalisht. Rreth 80% e të rriturve kanë antitru pa ndaj HSV-1 dhe mund të shfaqin infeksion të përsëritur.

Për HSV-2, paraqitja është më pak e qartë, infeksioni primar zakonisht ndodh në popullatën e rritur, por infeksioni është asimptomatik në dy të tretat e individëve të infektuar.

Episodi i parë klinik i herpesit gjenital, që detyron pacientin të kërkojë kujdes mjekësor, zakonisht nuk është ngjarja kryesore. Shumë pacientë janë bartës dhe transmetues asimptomatikë të virusit.

Transmetimi asimptomatik ndodh në 15-20%, dhe është më i zakonshëm për virusin HSV-2 sesa për HSV-1. Shpesh shfaqet në vitin e parë të infeksionit dhe mund të shfaqet në disa rajone në të njëjtën kohë. Përqindja e të rriturve me antitrupa ndaj HSV-2 është rritur vitet e fundit.

Partnerët e shumtë seksualë dhe seksi i pasigurt mendohet të jenë faktorët kryesorë të rrezikut. Njohuria se rreziku i transmetimit nga mashkulli tek femra është madje edhe pesë herë më i lartë, është në korelacion me shfaqjen më të shpeshtë të infeksionit në popullatën femërore.

Marrja e infeksionit në tremujorin e fundit të shtatzënisë shoqërohet me infeksion herpes simplex neonatal dhe morbiditet perinatal. Infeksioni parësor në shtatzëninë e avancuar mbart një rrezik më të lartë të komplikimeve pas qëndrueshmërisë së fetusit. Serokonvertimi i kryer para lindjes mbart një rrezik më të ulët. Herpesi gjenital lehtëson transmetimin e HIV-it tek personat seropozitiv HSV-2. Për rrjedhojë, masat që parandalojnë transmetimin e HSV-2 mund të kontribuojnë në mënyrë indirekte në parandalimin e transmetimit të HIV-it.

Etiologjia dhe patogjeneza
Një rol kyç në infeksionin HSV është gjendja e sistemit imunitar të individit. Prandaj dallojmë infeksionet primare dhe ato të përsëritura.

Në infeksionet primare, HSV hyn në trup nëpërmjet një defekti lokal dhe shumohet, duke prodhuar ndryshime klinike lokale dhe viremi.

Krijohen antitrupa, por kjo nuk çon në eliminimin e virusit.

Herpesviruset transmetohen nga qeliza në qelizë, si dhe përgjatë fijeve nervore, duke mbetur në formë latente në ganglionet nervore deri në riaktivizimin.
Kushtet e përsëritura shpesh ndodhin për shkak të veprimit të një faktori të njohur nxitës.

Në rajonin e kokës dhe qafës, ethet dhe ekspozimi në diell janë shkaktarët kryesorë.

Në rajonin gjenital, trauma (gjatë marrëdhënieve seksuale), cikli menstrual dhe stresi janë faktorë të zakonshëm nxitës.

Terapia
Në trajtimin e infeksioneve HSV rekomandohen masa parandaluese si dhe modalitete terapeutike në varësi të paraqitjes klinike.
Për të parandaluar transmetimin e infeksioneve, këshillohet shmangia e kontaktit lëkurë me lëkurë në fillimin e infeksionit të lëkurës HSV.

Terapia antivirale topike (acyclovir 5%, Penciclovir 1%) është zgjedhja për format klinike të lokalizuara, ndërsa terapia orale antivirale (Acyclovir, Valacyclovir, Ganciclovir, Penciclovir, Brivudin, Foscarnet) përdoret për infeksionet primare, herpesin gjenital, si dhe për infeksione të përsëritura.

Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.22-24 të botimit elektronik të revistës BETTY (Prill 2024).