Si ndikojnë yndyrnat nga tava në tretje – një vështrim ekspert mbi pasojat metabolike
July 1, 2025
Vera është periudhë për shoqëri, shëtitje dhe – sigurisht – skarë. Edhe pse kënaqësia nga mishi i shijshëm i pjekur në zjarr është pjesë e traditës sonë, rrallë mendojmë se çfarë ndodh me organizmin tonë pasi konsumojmë sasi të mëdha yndyrnash, veçanërisht të përpunuara termikisht në temperatura të larta.
Gjatë përgatitjes së ushqimit në skarë, yndyrnat i nënshtrohen pirolizës – një proces i dekompozimit termik të përbërjeve organike pa praninë e oksigjenit. Ky proces krijon përbërje si hidrokarburet aromatike polikiklike (PAHs), të cilat jo vetëm që e ngarkojnë mëlçinë dhe sistemin tretës, por në sasi të mëdha mund të jenë edhe kancerogjene.
Pse yndyrnat nga skara janë të vështira për t’u tretur?
Yndyrnat, veçanërisht të ngopurat, kërkojnë një sasi të konsiderueshme të tëmthit dhe enzimeve për t’u dekompozuar. Kur marrja është e tepërt ose tretja është e ngadaltë – si tek personat me gurë në tëmth, mëlçi me yndyrë ose funksion të dëmtuar të pankreasit – ato mbeten të patretura siç duhet. Pasojat? Fryrje, gazra, djegie në stomak, nauze dhe ndjenjë rëndimi pas ushqimit.
Faktorë që përkeqësojnë tretjen e yndyrnave
Kombinimi i skarës me bukë të bardhë, majonezë ose pije të gazuara
Marrje e pamjaftueshme e ujit dhe ushqimeve të freskëta të pasura me fibra bimore
Mungesë aktiviteti fizik pas vakteve
Çrregullime të mëparshme të sistemit tretës
Këshilla parandaluese
1. Para vakteve, merrni kapsula bimore me enzima tretëse ose ekstrakt artiçoke, i cili ndihmon në sekretimin e tëmthit
2. Kombinoni mishin me sallata të pasura me limon, rukola ose rrënjë hiri për tretje më të mirë
3. Çaj kamomili, xhenxhefili ose mente pas vakteve ka efekt qetësues në traktin gastro-intestinal
4. Probiotikët dhe prebiotikët duhet të merren rregullisht për një florë të shëndetshme të zorrëve
Shëndeti nuk do të thotë heqje dorë totale, por balancim të kënaqësisë me njohuri.
Shkruan
Tanja Veliçkovska
Doktoreshë e mjekësisë së përgjithshme
KALKULATORI DIETIK
Me ndihmën e kalkulatorit të mëposhtëm mund të planifikoni vaktet e përditshme në mënyrë të shpejtë dhe të thjeshtë.