Fizioterapia tek fëmijët e lindur para kohe

Dijana Marinovska
Magister – fizioterpist në pediatri

1. Kush janë fëmijët e lindur para kohe?

Të gjithë fëmijët e lindur para javës së 37-të të shtatzënisë janë foshnja të parakohshme ose të lindura para kohe. Kjo është afërsisht 11% e foshnjave të lindura, ose një në nëntë foshnja. Vitet e fundit, numri i fëmijëve të lindur para kohe është rritur me më shumë se 30%. Falë teknologjisë, foshnjat e lindura në javën e 22-të të shtatzënisë tani po mbijetojnë. Por çdo fëmijë i lindur para javës së 37-të dhe foshnjat e lindura në afat, por me peshë të ulët lindjeje, janë foshnja që janë në rrezik për shëndetin e tyre dhe në rrezik për mangësi në zhvillim. Sa më herët dhe sa më i vogël të lindë fëmija, aq më i madh është rreziku për probleme shëndetësore.

2. Çfarë mund të bëjë fizioterapia për foshnjat e lindura para kohe?

Një fizioterapist si ekspert i lëvizjeve dhe terapia fizikale si opsioni i vetëm i foshnjave të lindura para kohe për të mbështetur zhvillimin fizik do të ndihmonte në arritjen e potencialit të tyre të plotë. Një fizioterapist i specializuar në pediatri njeh sfidat e zhvillimit me të cilat përballen foshnjat e lindura para kohe.

Prandaj, rekomandohet një vizitë te një fizioterapist i specializuar në pediatri si masë parandaluese për të vlerësuar zhvillimin fizik dhe monitorimin e foshnjës sipas karakteristikave të moshës.

Rekomandohet që një vlerësim të bëhet çdo dy muaj derisa fëmija të jetë një vjeç. Viti i parë është më i rëndësishmi nga këndvështrimi ynë, sepse zhvillimi fizik në vitin e parë është shumë intensiv dhe korrigjimi i mangësive të mundshme në zhvillim apo ndryshimeve patologjike korrigjohen më shpejt. Këshilla e parë më e rëndësishme që japim është që që në ditën e parë të mbërritjes në shtëpi ta vendosim fëmijën në bark dhe me këtë të fillojmë stimulimin e zhvillimit fizik.

3. Çfarë rekomandohet për fëmijët të cilët kanë vonesa në zhvillim?

Si pasojë e prematuritetit në barkun e nënës, papjekurisë së trurit, qëndrimit në inkubator apo ndoshta gjakderdhjes në tru te disa foshnja, vështirësive për të marrë ajër pas lindjes - ndodh që foshnjat të kenë vonesa në zhvillimin e tyre. Atëherë fillojmë fizioterapinë të përshtatshme për moshën.

Fizioterapia për foshnjat është në formën e ushtrimeve dhe masazheve, të cilat kryhen çdo ditë me vizita të herëpashershme te fizioterapisti dhe sipas udhëzimeve të dhëna nga fizioterapisti, prindërit vazhdojnë në shtëpi. Duke vepruar kështu, ne do të përmirësojmë dhe stimulojmë lëvizjet e përshtatshme për moshën, do të parandalojmë mësimin e modeleve të gabuara të lëvizjes, do të parandalojmë shfaqjen e kontrakturave dhe do të stimulojmë zhvillimin normal të kyçeve dhe kockave.

E gjithë kjo është rezultat i ushtrimeve të specializuara të kryera nga një fizioterapist i specializuar në pediatri, në bashkëpunim me pediatër, ortopedë dhe neurologë.

Në vendet më të zhvilluara fizioterapia fillon derisa foshnja është ende në inkubator, ndaj po punohet fort që të ndërgjegjësojmë njerëzit kompetentë që edhe këtu të futet një praktikë e tillë.

Sa zgjat fizioterapia për foshnjat e lindura para kohe?

Të gjitha foshnjat janë të ndryshme nga njëra-tjetra dhe për këtë arsye nevojat dhe rezultatet nuk janë të njëjta, por sa më herët të fillojmë me parandalimin dhe mundësisht terapinë me ushtrime, aq më shumë dhe më shpejt vjen rezultati. Tashmë është vërtetuar se fizioterapia ndryshon ndjeshëm rrjedhën e zhvillimit te fëmijët në rrezik në një drejtim pozitiv.

Prandaj, një apel për prindërit:
- Nëse foshnja ka pasur hemoragji në tru, qëndrim të gjatë në inkubator, vështirësi në frymëmarrje gjatë lindjes;
- Nëse prindi vëren se foshnja është shumë e shtrënguar ose shumë e lirshme, përdor njërin krah ose këmbë më shumë se tjetrën;
- Nëse foshnja ka moshën tre muajshe – mosha të korrigjuar (kjo është mosha e llogaritur nga dita që foshnja duhej të lindte) dhe nuk e ngre kokën kur është shtrirë në bark, ai është tetë muajsh- mosha e korrigjuar dhe ende nuk mundet në mënyrë të pavarur të ktheht nga njëra anë, ai është një vjeç – mosha e korrigjuar dhe nuk mund të ulet në mënyrë të pavarur, është pesëmbëdhjetë muajsh dhe ende nuk mund të ecë në mënyrë të pavarur;
ju duhet të vizitoni një mjek dhe fizioterapist të specializuar në pediatri në mënyrë që të ndihmoni fëmijën të arrijë potencialin e tij të plotë ose ndoshta të parandalojë zhvillimin e një patologjie të caktuar.
Terapitë kryhen përmes një atmosfere argëtuese dhe një dhome të këndshme të rregulluar hareshëm. Fëmija përmes lojës orientohet që të kryejë lëvizjet në mënyrë korrekte.

Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.26-27 të botimit elektronik të revistës BETTY (GUSHT 2022).