intervistë me DR. NERHIM TUFEKÇIOSKI

Intervistë me DR. NERHIM TUFEKÇIOSKI - SPECIALIST UROLOG
Intervistën e ka bërë: Kalina Slivovska - Andonova

"SHËNDETI ËSHTË PASURIA MË E MADHE!"

Betty: Së pari, ju lutemi prezantohuni para lexuesve tanë.
Nerhim: Unë quhem Nerhim Tufekçioski, jam 47 vjeç, jam i martuar, baba i një vajze dhe një djali, adoleshentë. Punoj në Spitalin e Përgjithshëm të Qytetit “8 Shtatori” në departamentin e urologjisë si specialiste urologe. Pse e zgjodha këtë profesion human?

Edhe si nxënës në gjimnaz kam pasur interes për mjekësinë, sepse mendoja se ishte një profesion human dhe se pas shkollimit ky profesion ishte më i rëndësishëm për njerëzit.

Ndoshta mendimet e mia ishin rezultat i prindërve dhe mjedisit, ku mësuesi dhe mjeku ishin njerëzit më të rëndësishëm që nga kohërat e lashta!

Pas mbarimit të shkollës së mesme u regjistrova për mjekësi në Universitetin e Mjekësisë në Sofje, ku si i huaj mund të them se u përshtata shumë shpejt me mjedisin dhe kolegët e rinj.
Jam diplomuar në kohë, në moshën 25 vjeçare në vitin 2001 së bashku me disa bashkëkombës të tjerë, këtë e them si mesazh për brezat e rinj, ndoshta kolegët e mi të ardhshëm, nga përvoja ime.

Edhe pse studimi i mjekësisë ishte ambicia dhe ëndrra ime, si këshillë për brezat e rinj që do të vendosin për këtë profesion human, duhet të them se studimi i mjekësisë kërkon shumë mund, përkushtim dhe kohë të shpenzuar për të mësuar jo vetëm gjatë studimeve por edhe pas diplomimit, por kur dëshiron diçka, asgjë nuk është e vështirë dhe nëse planifikon mirë, ke kohë të lirë për aktivitete të tjera dhe shoqërim.

Betty: Pse zgjodhët urologjinë?
Nerhim: Zgjodha urologjinë si degë kirurgjikale sepse është zhvilluar shumë në dekadat e fundit dhe ofron kirurgji endoskopike dhe minimalisht invazive krahas kirurgjisë tradicionale. Urologjia endoskopike dhe minimalisht invazive më tërheq disi më shumë dhe shumica e operacioneve që bëjmë janë të tilla. Ndërhyrje të tilla, përveçse janë më pak invazive, ofrojnë qëndrime më të shkurtra në spital si dhe përfitime të tjera për pacientin.

Betty: Nëntori është një muaj kushtuar shëndetit të meshkujve dhe madje quhet M(N)OEMVRI. I nderuar doktor Tufekçioski, në vendin tonë, por edhe në botë ka disa sëmundje dhe probleme, të cilat janë të pranishme te popullata mashkullore. Më shpesh problemet lidhen me prostatën dhe pothuajse çdo i dyti mashkull mbi 60 vjeç i ka ato. Cila është arsyeja për këtë dhe cilat simptoma tregojnë probleme me prostatën?
Nerhim: Kushtet dhe sëmundjet e prostatës janë bërë gjithnjë e më të rëndësishme në popullatën mashkullore vitet e fundit. Rritja e numrit të sëmundjeve tek meshkujt vjen si pasojë e: stilit të keq të jetesës, mungesës së lëvizjes, mënyrës së keqe të së ushqyerit, stresit...

Zbulimi i sëmundjes është falë rritjes së ndërgjegjësimit për shëndetin e meshkujve. Më duhet të pranoj se kjo është edhe për shkak të afirmimit në rritje nga mediat (të shkruara apo elektronike) dhe disponueshmërisë së tyre në popullatë. Madje kemi një muaj për të ndërgjegjësuar për shëndetin e meshkujve. Nëpërmjet lëvizjes “Movember” (movember.com) me një fushatë agresive, arrin tek të gjithë meshkujt, pavarësisht moshës. Studimet tregojnë se problemet që lidhen me prostatën shfaqen gjithnjë e më shumë tek popullata e re, ndaj Shoqata Evropiane Urologjike rekomandon që vizita e parë te urologu të bëhet në moshën 45 vjeçare dhe jo siç ka qenë praktika deri tani, pas moshës 50 vjeçare, dhe kjo të bëhet një herë në vit. Pra, nuk duhet të prisni që të shfaqen simptomat përpara se të shkoni te mjeku. Ekzaminimet parandaluese janë mënyra më efektive për të menaxhuar gjendjen e çdo sëmundjeje, përfshirë sëmundjet e prostatës.

Cilat simptoma tregojnë më shpesh se diçka nuk shkon me këtë gjëndër shumë të rëndësishme për shëndetin e meshkujve? Simptomat më të zakonshme që sinjalizojnë gjendjen e prostatës janë:
• urinim i shpeshtë,
• urinim gjatë natës,
• nxitje urgjente për të urinuar,
• djegie dhe dhimbje gjatë urinimit,
• rrjedhje e dobësuar e urinës,
• ndjenja se nuk ke urinuar mjaftueshëm etj.

Nuk është shumë e rrallë që simptoma e parë dhe një vizitë te urologu të jetë mbajtja e plotë e urinës, pra pamundësia për të urinuar në mënyrë spontane, e cila është arsyeja e kateterizimit të fshikëzës, pra vendosja e një kateteri që lejon zbrazjen e fshikëzës. Kateteri nuk është shumë i popullarizuar, por me vendosjen e duhur dhe kujdesin ndaj higjienës, bën një punë të shkëlqyer dhe ndihmon pacientin, megjithëse si çdo trup i huaj mund të shkaktojë shqetësim dhe infeksion.

Betty: Përveç shfaqjes së simptomave të caktuara, ekzistojnë analizat që tregojnë gjendjen e prostatës, por edhe të rrugëve urinare. Rendisni testet më të rëndësishme që ju rekomandoni dhe aplikoni për pacientët tuaj.
Nerhim: Siç e përmenda, është mirë që të planifikohet një vizitë tek urologu, si ekzaminim parandalues, i ashtuquajturi “Check-up”, ku mjeku urolog do të marrë një histori të detajuar dhe do të kryejë një ekzaminim urologjik, ekografi të traktit urinar dhe prostatës dhe do të rekomandojë analiza laboratorike të gjakut dhe të urinës. Këtu, përcaktimi i të ashtuquajturit PSA (antigjen specifik i prostatës) me analizë gjaku.

Kur bëhet fjalë për këtë tregues, vlera normale duhet të jetë më e vogël se 4.5, megjithëse ky është një tregues që plotësohet me ekzaminime dhe analiza të tjera, sepse ka raste që ai rritet për arsye të tjera përveç sëmundjes së prostatës. Analiza të tjera plotësuese janë: ekzaminimet instrumentale të organeve urinare si cistoskopia, urofloumetria, biopsia etj, si dhe tomografia e kompjuterizuar, rezonanca magnetike, skanimi i organeve urinare me radioizotope etj.

Betty: Cilat janë sëmundjet më të zakonshme të zbuluara në këtë fushë dhe si trajtohen ato? A varet edhe trajtimi nga mosha e pacientit?
Nerhim: Te popullata e moshuar janë sëmundjet e prostatës si hiperplazia beninje e prostatës (BPH), sëmundjet inflamatore të prostatës (prostatiti, prostatocistiti) dhe fshikëzës (infeksionet e organeve urinare si dhe sëmundjet malinje të prostatës (karcinoma e prostatës) e të tjera. zbulohet shpesh.

Ne zakonisht i trajtojmë pacientët me sëmundje jo malinje të prostatës si BPH dhe cistitis në mënyrë konservative me medikamente për prostatën, antibiotikë, NSAID (ilaçe anti-inflamatore josteroidale, ilaçe kundër dhimbjeve, etj.), por nëse e gjithë kjo nuk ndihmon, ne gjithashtu bëjmë procedura (operacione) kirurgjikale të prostatës. Lloji i operacionit zakonisht përcaktohet nga diagnoza e pacientit, mosha, gjendja e përgjithshme shëndetësore etj. Ekzistojnë disa lloje të angazhimeve operacionale:
Operacionet endoskopike kryhen zakonisht në BPH.

Nëpërmjet hapjeve natyrale arrihet prostata dhe ajo resektohet me ndihmën e elektrokoagulimit, lazerit ose ultrazërit, megjithëse ka metoda të tjera. Në operacionet endoskopike, kujdesi pas operacionit zakonisht zgjat rreth një javë, pacienti mban një kateter urinar dhe qëndron në spital. Mjeku urolog bën një vlerësim, pas të cilit hiqet kateteri urinar dhe fillon e ashtuquajtura periudha adaptive prej rreth tre muajsh në mënyrë që pacienti të mësohet me gjendjen e re pas operacionit. Zakonisht trajtimi vazhdon me medikamente, më së shpeshti një antibiotik, medikamente kundër dhimbjeve dhe të tjera. Pas kësaj periudhe, shumica e pacientëve nuk marrin terapi, por duhet të vazhdojnë me ekzaminimet nga urologu për monitorimin e mëtejshëm të gjendjes dhe përcaktimin e PSA (antigjenit specifik të prostatës) me analizë gjaku.

Në operacionet radikale të prostatës, zakonisht për shkak të sëmundjeve malinje, kushtet janë të ndryshme sepse ato përfshijnë operacione më agresive që kërkojnë një periudhë më të gjatë postoperative dhe shqetësime. Pas këtyre operacioneve, kateteri urinar hiqet pas 9-11 ditësh, pra pas një rikuperimi të mirë të pacientit, hiqen drenazhet operative, analizat e duhura laboratorike dhe biokimike etj. Tek këta pacientë, periudha e përshtatjes pas trajtimit kirurgjik është më e gjatë, rikthimi i kontrollit të urinimit mund të zgjasë deri në një vit pas operacionit. Kemi raste që nuk ka kontroll të plotë të urinimit sepse ky është një lloj efekti anësor i vetë operacionit. Pas konstatimit patohistologjik, një pjesë e pacientëve marrin mjekim onkologjik ose radioterapi, ndërsa të tjerë nuk kanë nevojë. Është shumë e rëndësishme që ata të vazhdojnë me kontrolle të rregullta dhe ekzaminime parandaluese, ku do të monitorohej situata për shkak të shfaqjes së sëmundjes së përsëritur dhe përfshirjes në kohë të terapisë onkologjike. Rezultati varet nga stadi i sëmundjes, lloji i tumorit, mosha, gjendja e përgjithshme dhe sëmundjet shoqëruese, aftësia e ekipit operativ, shqetësimet pas operacionit, etj.

Në spitalin “8 Shtatori”, ashtu si edhe në spitalet e tjera të vendit, kryhen të dyja llojet e operacioneve, me një numër të madh trajtimesh operative të përfunduara me sukses për pacientët.

Betty: Si trajtohet kanceri i prostatës?
Nerhim: Sigurisht, kanceri i prostatës është sëmundja më e rëndë e prostatës, sepse rezultati është i pafavorshëm, nëse është në një fazë të avancuar, si në organet e tjera, por për fat performanca po përmirësohet falë zhvillimit të mjekësisë, përfshirë edhe atë në urologji. Dhe do të përsëris përsëri se trajtimi dhe ndalimi në kohë i sëmundjes është rruga më e mirë për rezultate të mira dhe përveç këtij përfundimi është shfaqja e metodave dhe pajisjeve më të reja.

Është mirë që të përfshihen disa profesionistë të ndryshëm shëndetësorë në trajtimin dhe kujdesin e kësaj sëmundjeje. Vendimi se si të trajtohet më mirë kanceri i prostatës varet nga mosha, shëndeti i përgjithshëm dhe shtrirja dhe faza e sëmundjes. Edhe pse pothuajse të gjitha trajtimet kanë efekte anësore, shumica e tyre mund të kontrollohen në mënyrë efektive dhe kështu të zgjasin jetën. Monitorimi aktiv i sëmundjes ndonjëherë është një opsion logjik dhe mjeku juaj do të "shikojë dhe presë".

Disa lloje të kancerit të prostatës janë në rritje të ngadaltë dhe shfaqen te meshkujt e moshuar, që do të thotë se nuk janë kërcënuese për jetën. Efektet anësore të mundshme të trajtimit, për shembull, nga operacioni, mund të ndikojnë në cilësinë e jetës tuaj më shumë sesa vetë sëmundja. Pacienti do të duhet të kontrollojë rregullisht prostatën, pasi mund të ndodhin rikthime të problematikës. Kontrollet përfshijnë ritestimin për të siguruar që gjendja nuk ka ndryshuar, sigurisht nëse zgjidhet metoda e "pritjes vigjilente".
Nëse mjeku përsëri vendos të bëjë operacion, prostata hiqet gjatë operacionit dhe kjo quhet prostatektomi. Përveç prostatës, ndonjëherë mund të hiqet edhe indi përreth. Për operacion, është e nevojshme të qëndroni në spital mesatarisht tre deri në gjashtë ditë, pas së cilës ka një periudhë rikuperimi prej gjashtë javësh. Operacioni rekomandohet nëse kanceri i prostatës është i lokalizuar (kanceri nuk është përhapur përtej gjëndrës së prostatës) dhe nëse pacienti është në gjendje të mirë fizike dhe mund të përballojë operacionin. Nëse kanceri është përhapur përtej gjëndrës së prostatës, operacioni zakonisht nuk rekomandohet, por ka lloje të tjera trajtimi.
Në terapinë me rrezatim, rrezet X përdoren për të hequr qelizat kancerogjene. Terapia me rrezatim mund të rekomandohet për trajtimin e kancerit të lokalizuar të prostatës. Mund të përdoret në vend të operacionit ose në kombinim me kirurgji. Mund të përdoret gjithashtu për të zvogëluar madhësinë e një kanceri dhe për të lehtësuar dhimbjen, parehatinë ose simptoma të tjera.

Ekziston terapia hormonale që ul hormonin mashkullor, testosteronin, për të ndihmuar në ngadalësimin e rritjes së kancerit. Ajo kryhet duke përdorur barna që parandalojnë lirimin e hormoneve që bëjnë që testikujt të prodhojnë testosterone. Kjo terapi rekomandohet kur kanceri është përhapur ose nëse llojet e tjera të kirurgjisë ose terapisë me rrezatim nuk janë të përshtatshme. Terapia hormonale nuk mund të shërojë kancerin e lokalizuar të prostatës, por zakonisht ndalon rritjen e kancerit të prostatës. Kjo tërheqje e sëmundjes mund të zgjasë për disa vite.

Kimioterapia mund të mos përdoret në mënyrë rutinore kur kanceri i prostatës diagnostikohet për herë të parë, por mund të rekomandohet nëse kanceri është përhapur dhe trajtimet e tjera nuk kanë qenë efektive.

Terapia e dietës, ose një dietë e shëndetshme që përfshin një shumëllojshmëri ushqimesh, do të sigurojë që ju të merrni lëndët ushqyese të nevojshme për trupin tuaj për të përballuar trajtimin dhe shërimin. Sigurohuni që të flisni me dietologun dhe mjekun tuaj. Ka lloje ushqimesh që ndihmojnë në parandalimin dhe trajtimin e prostatës si shega, domatja, brokoli, gjembaçi etj, por edhe lloje ushqimesh që përkeqësojnë gjendjen.

Këtu nuk duhet harruar marrja e suplementeve, të cilat janë të shumta në tregun tonë farmaceutik dhe një numër i madh i tyre janë me bazë natyrale bimore, si dhe marrjen e vitaminave dhe mineraleve.

Të mos harrojmë çajrat si çaji i shelgut, çaji i bishtit të kalit, hithrat, majdanozi etj.
Terapia fizike mund të përmirësojë shërimin nga sëmundja. Hulumtimet tregojnë se aktiviteti i rregullt fizik është i dobishëm dhe se mund të zvogëlojë efektet anësore. Sigurisht, këto janë ushtrime të lehta. Bisedoni me fizioterapistin tuaj për këtë. Aktiviteti fizik është i mirë për gjithçka.
Betty: Këto janë sëmundje që shfaqen tek të moshuarit dhe tek të rinjtë?
Nerhim: Pragu i sëmundjeve të prostatës fatkeqësisht po shkon drejt një moshe më të re. Madje kemi një pacient 43 vjeç. Por sigurisht që ka sëmundje të tjera. Do të veçoja Kalkulozin (gurët) në traktin urinar, megjithëse shfaqet në të gjitha moshat, por është më pak i zakonshëm tek fëmijët dhe adoleshentët.

Ka shumë mënyra për trajtimin dhe monitorimin e pacientëve. Këtu duhet theksuar cistiti, i cili mund të ketë etimologji të ndryshme. Ato mund të jenë bakteriale ose virale dhe zakonisht zgjidhen nga mjeku i familjes dhe ndodhin te të dyja gjinitë pothuajse në të gjitha moshat. Marrja adekuate e lëngjeve dhe një regjim higjieno-dietik është gjëja më e lehtë që duhet të praktikojë çdo njeri si parandalim i këtyre sëmundjeve, por kur ato shfaqen, sigurisht që duhet terapi antibiotike dhe simptomatike, e në disa raste edhe trajtim kirurgjik.

Betty: Së fundi, çfarë do t'u rekomandonit lexuesve tanë meshkuj?
Nerhim: Do të doja të them disa fjalë për ata pacientë që kanë kundërindikacion për operacion, pra nuk mund të kryhet.Kur bëhet fjalë për BPH dhe pamundësinë për të urinuar në mënyrë spontane, vendosim një kateter urinar përmes të cilit zbrazet urina nga fshikëza. Pacientët vijnë çdo muaj për ndryshimin e kateterit në klinikat e urologjisë.

Është e padiskutueshme që cilësia e jetës së tyre ka ndryshuar, por me kalimin e kohës shumica e tyre mësohen, veçanërisht nëse ndjekin këshillat e urologut dhe ndryshojnë rregullisht dhe me kohë kateterin. Pirja e një minimumi prej 1.5 L lëngje në ditë është një nga këshillat më të rëndësishme që çdo pacient që mban një kateter urinar duhet t'i përmbahet.

Në varësi të gjendjes së pacientit, mjeku urolog përcakton përdorimin e një antibiotiku, por edhe analiza shtesë si ekografi, analiza mikrobiologjike të urinës, përcaktimi i PSA etj. Nëse ka nevojë, caktohen edhe analiza të tjera.
Pacientët me sëmundje malinje tek të cilët nuk mund të kryhet trajtimi kirurgjik, referohen të vazhdojnë me terapi onkologjike dhe ekzaminime të rregullta kontrolli. Infeksionet e traktit urinar janë një arsye shumë e zakonshme për të vizituar një urolog. Ato janë kryesisht bakteriale, por mund të jenë edhe virale, kërpudhore ose nga parazitët. Ka edhe inflamacione jo bakteriale, kryesisht të prostatës dhe fshikëzës, të cilat kërkojnë trajtim të veçantë. Përdorimi i antibiotikëve është i pashmangshëm, zgjat më shumë se zakonisht për infeksione të tjera dhe kombinohet me medikamente të tjera për simptomat e traktit urinar të poshtëm.
Në ditët e sotme, vizita te një urolog për të raportuar sëmundjet dhe simptomat nuk është tabu, dhe për fat për të gjithë ne meshkujve, kjo dekadë i kushtohet ndërgjegjësimit për shëndetin e meshkujve. Shumë faleminderit për të gjithë ata që marrin pjesë në promovimin e vizitës në kohë te urologu sepse vetëm në këtë mënyrë mund të zbulohet në kohë një sëmundje e caktuar dhe të ndërmerren hapat e duhur për trajtimin e saj. Një vizitë e rregullt te mjeku urolog të paktën një herë në vit na jep mundësinë për zbulimin e hershëm të sëmundjes, trajtimin kirurgjikal dhe shërimin.

Betty: Pacientët e diagnostikuar me kancer të prostatës shpesh bëjnë këtë pyetje: “Tani çfarë do të ndodhë?” Cila është përgjigjja juaj?
Nerhim: Pasi zbuloni se keni kancer të prostatës, mund të jeni të shokuar, të mërzitur, të shqetësuar ose konfuz. Këto reagime janë normale. Mund të jetë e dobishme të flisni për opsionet e trajtimit me mjekun, familjen dhe miqtë tuaj.

Bëni pyetje dhe kërkoni aq informacion sa mendoni se keni nevojë. Varet nga ju se sa i përfshirë dëshironi të jeni në marrjen e vendimeve për trajtimin tuaj. Krahas kancerit të mushkërive, kanceri i prostatës është lloji më i zakonshëm i kancerit që shfaqet te meshkujt. Kanceri i prostatës është i pazakontë sepse tek disa meshkuj zhvillohet ngadalë dhe nuk paraqet kërcënim, ndërsa te të tjerë mund të jetë agresiv.

Shkalla e shërimit të kancerit të prostatës po përmirësohet, por efektet anësore të trajtimit mund të ndikojnë negativisht në stilin e jetës, duke përfshirë funksionimin seksual dhe aftësinë për të kontrolluar urinimin.

Mënyra e jetesës, dieta, aktiviteti fizik, marrja e mjaftueshme e lëngjeve, veshja e ngrohtë në muajt e ftohtë ndikojnë shumë në menaxhimin e pacientëve me sëmundje dhe simptoma nga trakti i poshtëm urinar (prostatiti, cistiti, BPH, fshikëza tepër aktive, mosmbajtje urinare, etj.). Megjithatë siç thotë Xhonatan Suift "Mjekët më të mirë në botë janë doktor Dieta, doktor Paqja dhe doktor Gëzimi."

Betty: Jeni relativisht i ri dhe i përkushtuar maksimalisht pacientëve sipas deklaratave të tyre. Keni kohë për aktivitete të tjera përveç atyre profesionale? A keni ndonje hobi? Si relaksoheni pas një angazhimi profesional që ndonjëherë mund të marrë një pjesë të madhe të energjisë dhe kohës tuaj?
Nerhim: I përkushtohem sa më shumë pacientëve të mi brenda kufijve të njohurive dhe aftësive të mia. E bëj me shumë respekt dhe vëmendje, veçanërisht me pacientët e moshuar. Përpiqem të pakësoj frikën dhe ankthin e tyre dhe shoh që kjo i ndihmon. Shërimi i çdo pacienti më sjell kënaqësi.

Dhe nuk më vjen keq që po humb kohë që do t'ia kisha kushtuar ndonjë kënaqësie tjetër. Kohën e lirë e shfrytëzoj për të qenë me familjen time dhe për t'ua përcjellë të gjitha përvojat dhe njohuritë e mia fëmijëve të mi në mënyrë që ata të përballen më lehtë me sfidat e kohës në të cilën jetojmë.

Duke vepruar kështu, përdor edhe gjëra që i kam ruajtur në kujtimet e bisedave me prindërit e mi. Me familjen time rregullisht e vizitojmë vendlindjen tonë Kërçovën, ku janë edhe prindërit e mi, të afërmit dhe miq të tjerë. Mundohem të gjej kohë për të kaluar me miqtë e mi. Ulemi me miqtë për një “kafe muhabet” dhe kjo më relakson. Kështu heq stresin e punës.

Unë nuk kam asnjë hobi, përveç nëse mendoni se dua të mësoj gjithmonë diçka të re, të lexoj, në lidhje me profesionin tim. Ndoshta në të ardhmen duhet. .. Tani jam ende në fazën e mësimit dhe grumbullimit të përvojës dhe njohurive.

Betty: Cilat janë planet tuaja të ardhshme në nivel profesional dhe personal?
Nerhim: Po filloj studimet e Doktoraturës dhe do të më duhet t'u përkushtohem edhe atyre, shpresoj të mos i humbas afatet e përfundimit. Le të qëndrojmë në shëndet dhe kondicion të mirë me familjen në mënyrë që të vazhdojmë në sfidat e mëtejshme në nivel personal dhe profesional.

Për lexim të hollësishëm të këtij teksti, shihni f.10-13 të botimit elektronik të revistës BETTY (Nëntor 2022).