Shtatzënia është periudha më e rëndësishme dhe më delikate në jetën e një gruaje.
Gjatë kësaj periudhe, nevojat e trupit ndryshojnë dhe rriten ndjeshëm për të mbështetur rritjen dhe zhvillimin e fetusit, si dhe për të ruajtur shëndetin e nënës. Marrja e duhur e vitaminave dhe mineraleve është thelbësore për një shtatzëni të shëndetshme, dhe në shumë raste vetëm ushqimi nuk mjafton për të përmbushur të gjitha nevojat. Pikërisht për këtë arsye, suplementimi me vitamina luan një rol shumë të rëndësishëm.
Acidi folik (vitamina B9)
Acidi folik është një nga vitaminat më të rëndësishme në shtatzëninë e hershme, madje edhe para konceptimit. Marrja e mjaftueshme ndihmon në parandalimin e anomalive kongjenitale të tubit nervor, si spina bifida, anencefalia dhe të tjera. Prandaj rekomandohet që gratë të fillojnë suplementimin me acid folik të paktën një muaj para shtatzënisë dhe ta vazhdojnë gjatë gjithë shtatzënisë.
Hekuri
Gjatë shtatzënisë, sasia e gjakut në trupin e nënës rritet, që do të thotë se rritet edhe nevoja për hekur. Mungesa e hekurit mund të shkaktojë anemi, e cila mund të sjellë lodhje, dobësi, madje edhe lindje të parakohshme. Suplementimi i duhur me hekur është kyç për të mbajtur një status hematologjik të mirë dhe për të siguruar oksigjen të mjaftueshëm për fetusin.
Kalciumi dhe vitamina D
Kalciumi është i nevojshëm për zhvillimin e eshtrave dhe dhëmbëve të fetusit, ndërsa vitamina D ndihmon në absorbimin e tij të duhur në trup. Mungesa e këtyre nutrientëve mund të ndikojë në dendësinë kockore të nënës dhe të rrisë rrezikun për osteoporozë gjatë shtatzënisë.
Acidet yndyrore Omega-3
Shtesat me DHA, një nga acidet yndyrore omega-3, kanë rëndësi të madhe për zhvillimin e trurit dhe shikimit të foshnjës. Studime të shumta tregojnë se suplementimi me DHA mund të përmirësojë zhvillimin njohës të foshnjës pas lindjes.
Jodi, vitamina B12 dhe mikronutrientë të tjerë
Jodi është i nevojshëm për sintezën dhe funksionimin e duhur të hormoneve tiroide, të cilat janë të rëndësishme për metabolizmin dhe zhvillimin neurologjik. Vitamina B12 është gjithashtu kyçe për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut dhe për funksionin e sistemit nervor. Gratë shtatzëna, sidomos ato që ushqehen me dietë vegetariene ose vegane, duhet të jenë të kujdesshme për marrjen e mjaftueshme të këtyre nutrientëve.
Magnezi, zinku dhe elementë të tjerë të rëndësishëm
Magnezi luan rol kyç në parandalimin e kontraktimeve (krampave), të cilat janë të zakonshme gjatë shtatzënisë, sidomos në tremujorin e dytë dhe të tretë. Gjithashtu ndihmon në rregullimin e presionit të gjakut dhe mbështet funksionimin normal të nervave. Zinku është i rëndësishëm për rritjen qelizore dhe imunitetin, dhe mungesa e tij mund të lidhet me rritje të vonuar ose komplikacione gjatë lindjes.
Antioksidantë dhe vitamina të grupit B
Vitaminat C dhe E, si antioksidantë, ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave nga stresi oksidativ, i cili mund të jetë i dëmshëm dhe që mund të rritet gjatë shtatzënisë. Vitaminat e grupit B (sidomos B6 dhe B1) mund të ndihmojnë në lehtësimin e simptomave si nauze dhe lodhje.
Qasje individuale dhe konsultimi me mjekun
Jo çdo grua shtatzënë ka të njëjtat nevoja, çdo organizëm është unik. Faktorë si mosha, historia shëndetësore, indeksi i masës trupore, praninë e sëmundjeve kronike (si diabeti ose hipertensioni) dhe veçanërisht mënyra e ushqyerjes ndikojnë në nevojën për suplementim. Prandaj është e rëndësishme që para ose gjatë planifikimit të shtatzënisë të bëhen analiza të gjakut dhe të konsultoheni me gjinekologun.
Këshilla praktike për gratë shtatzëna
Kombinoni suplementimin me një dietë të shëndetshme dhe të balancuar.
Merrni suplementet me ushqim për absorbim më të mirë dhe për të reduktuar shqetësimet stomakale.
Ndiqni rekomandimet e mjekut, jo ato nga interneti ose nga miqtë.
Nëse ndjeni efekte anësore (p.sh. nauze, kapsllëk ose reagim alergjik), njoftoni menjëherë mjekun.
Përfundim
Suplementimi me vitamina është nevojë për shumë gra shtatzëna. Ai nuk zëvendëson një dietë të shëndetshme, por është një mbështetje e fuqishme për një shtatzëni të suksesshme dhe një nënës të shëndetshme. Me kujdes të duhur, informacion dhe mbikëqyrje mjekësore, shtatzënia mund të jetë një eksperiencë e bukur dhe e sigurt në jetë.