Ushqyerja e fëmijës deri në moshën njëvjeçare

Fëmijëria e hershme është periudha më e ndjeshme në fazën zhvillimore të njeriut.
Gjatë vitit të parë të jetës, foshnja përjeton rritje dhe zhvillim intensiv (pesha trupore trefishohet dhe gjatësia rritet për 50%) dhe vazhdon të rritet edhe në vitet në vijim, por me intensitet më të ulët.
Meqë rritja e shpejtë shoqërohet me ndryshime të dukshme në zhvillimin, përbërjen dhe funksionimin e organeve, mungesa e mjaftueshme e lëndëve ushqyese gjatë kësaj periudhe mund të çojë në pasoja të padëshiruara për rritjen dhe zhvillimin.
Çdo prind dëshiron më të mirën për fëmijën e vet. Prindërit përballen me shumë pyetje, nga të cilat më e rëndësishmja në fillim është se si duhet të ushqehet foshnja.
Për foshnjat që ushqehen me gji ekskluzivisht dhe për ato që ushqehen me formulë, është më mirë që ushqimi plotësues të fillojë rreth muajit të gjashtë. Futja e ushqimit plotësues duhet të fillojë kur fëmija është i shëndetshëm. Me fillimin e ushqimit plotësues, mund të ndryshojnë konsistenca dhe frekuenca e jashtëqitjes së foshnjës, varësisht nga lloji i ushqimit që jepet.
Ushqimi duhet të bëhet në një atmosferë të këndshme dhe familjare.
Ushqimi i ri duhet të prezantohet gradualisht, me disa lugë të para ditën e parë, dhe brenda disa ditësh të arrihet të jepet një vakt i plotë që do të zëvendësojë një ushqyerje me gji. Ushqimi duhet të jetë një lloj i vetëm, një lloj fruti apo perime, të cilat mund të përzihen vetëm me qumësht gjiri ose formulë. Në këtë periudhë adaptimi rekomandohet të jepen pure frutash dhe perimesh.
Në fazën e dytë, nga mosha 7 deri në 9 muaj, prezantohen këto produkte – pure perimesh me mish pule, viçi ose mish tjetër të ligët, pure perimesh me bishtajore (bizele), oriz, misër, makarona, produkte të plota, kos, qumësht i thartë, djathë të lyer. Ushqimi fillimisht përgatitet i përzier në blender, pastaj i shtypur trashë.
Në fazën e tretë, nga 9 deri në 12 muaj, foshnjat duhet të kenë tre vakte në ditë. Deri në muajin e 12-të, duhet ende të marrin qumësht (gjiri ose formulë). Ushqimi që jepet duhet të jetë i grirë, i shtypur dhe të përfshijë karbohidrate (patate, bukë, oriz, makarona), fruta dhe perime, qumësht të plotë dhe produkte qumështi, si dhe mish ose peshk, vezë, fasule, thjerrëza, bizele dhe të ngjashme.
Ushqimet që duhen shmangur janë – ushqimet e përpunuara (ushqim shumë yndyror, i përpunuar), kripa (deri në një vjeç, jo më shumë se 1 gram kripë në ditë), sheqeri, mjalti, vezët e gjalla, frutat arrorë. E gjithë kjo është shmangur dhe plotësisht e përshtatur te ushqimet e gatshme (pure) që mund të blihen në farmaci ose markete dhe që janë të destinuara për fëmijë, ku tregohet qartë se për cilën moshë janë të përshtatshme.
Alergjitë ushqimore kanë më shumë gjasa të shfaqen te fëmijët me histori familjare pozitive për alergji dhe zakonisht shkaktohen nga – vezët, qumështi, soja, gruri, frutat arrorë, farat, peshku dhe guacat.

Shkruan:
Dr. Zorica Dafkov,
specialiste në mjekësinë familjare
QKSH “Celsus Nova” – Kavadarci