ЗДРАВАТА ИЗБАЛАНСИРАНА ИСХРАНА Е ПОВЕЌЕ ОД САМО ИЗБОР НА ХРАНА; ТОА Е КАМЕН-ТЕМЕЛНИК НА ЦЕЛОКУПНАТА БЛАГОСОСТОЈБА, НАЧИН НА ЖИВОТ ВО КОЈ СВЕСНО ИЗБИРАМЕ ШТО МУ ДАВАВАМЕ НА НАШЕТО ТЕЛО И ЗОШТО.
НО ШТО ПРЕТСТАВУВА БАЛАНСИРАНА ИЛИ Т.Н ЗДРАВА ИСХРАНА?
Балансирана исхрана по дефиниција се состои од внес на богата палета разновидни намирници кои обезбедуваат соодветни количини на хранливи материи неопходни за добро здравје. Иако постојано се менуваат некои правила како што се истражуваат и проучуваат улогите што различните храни, основните хранливи материи и другите компоненти на храната ги играат во здравјето и болестите сепак, голем број докази и студии поддржуваат дека внесот на одредени видови на хранливи материи, специфични групи на храна позитивно влијаат на здравјето и промовираат превенција од одреден тип болести како висок крвен притисок, дијабет, срцеви заболувања и низа други. Со ваквата исхрана макронутриентите (т.е. јаглехидрати, протеини и масти) се консумираат во соодветни пропорции, за да се поддржат енергетските и физиолошките потреби а истовремено обезбедуваат доволно микронутриенти (т.е. витамини и минерали) и хидратација за задоволување на физиолошките потреби на телото. Макронутриентите ја обезбедуваат енергијата неопходна за клеточните процеси потребни за секојдневно функционирање додека микронутриенти се потребни во релативно мали количини за нормален раст, развој, метаболизам и физиолошко функционирање.
КОИ СЕ БЕНЕФИТИТЕ НА БАЛАНСИРАНАТА ХРАНА?
Балансираната исхрана е основа за неколку клучни аспекти на здравјето и благосостојбата, вклучувајќи:
Физичко здравје: поддржува различни телесни функции и системи, промовирајќи го целокупното здравје и спречувајќи хронични болести.
Нутритивна адекватност: Обезбедува телото да ги прима основните хранливи материи неопход ни за раст, поправка и одржување на ткивата.
Управување со тежината: помага да се одржи здрава тежина со балансирање на внесот на калории со потрошувачката на енергија.
Ментално здравје: придонесува за когнитивната функција, стабилноста на расположението и целокупната ментална благосостојба.
Нивоа на енергија: Обезбедува одржлива енергија потребна за секојдневните активности и правилни физички перформанси.
Имунолошка функција: го зајакнува имунолошкиот систем, помагајќи му на телото да се одбрани од инфекции и болести.
Дигестивно здравје: промовира здраво варење и спречува гастроинтестинални нарушувања.
Долговечност и квалитет на живот: Добро балансираната исхрана може да доведе до подолг животен век и подобрен квалитет на живот како што старееме, помагајќи да се одржи мобилноста и да се пролонгира предвремено стареење.
СОВЕТИ ЗА РАЗУМЕН ИЗБОР НА ХРАНА
И покрај бенефитите на ова технолошки напредно време, кое ни нуди огромен број на информации, ресурси, совети, трендови на модерното живеење, лесно може да биде предизвикувачко и конфузно за повеќето кои се спремни да го променат својот начин на исхрана. Затоа тука се многу важни неколку фактори кои можат да ни ја олеснат одлуката и да останеме посветени на неа.
ЕВЕ НЕКОЛКУ СОВЕТИ ШТО ТРЕБА ДА СЕ ЗЕМАТ ПРЕДВИД:
Разновидноста е клучна: Јадете разновидна храна од сите групи за да се осигурате дека ги добивате сите потребни хранливи материи.
Дајте приоритет на цела, непреработена храна: Изберете овошје и зеленчук, вклучете разновидни шарени производи во вашата исхрана. Одлучете се за цели зрна или whole grain за повеќе влакна и хранливи материи. Протеини од растително потекло како грав, наут и леќа треба да се застапени скоро секој ден. Побарајте производи со ниска содржина на додаден шеќер и помала содржина на сол.
Избегнувајте транс масти: Одлучете се за производи без делумно хидрогенизирани масла. Вклучете здрави масти како оние што се наоѓаат во авокадото, јаткастите плодови и семките.
Слушајте го вашето тело: Обрнете внимание на знаците за глад и ситост. Избегнувајте безумно јадење, во движење или стоење, со дистракции. Јадењето и самата подготовка треба да биде уживање и да се јаде во умерени количини и свесно.
Размислете за вашите индивидуални потреби: Доколку имате какви било ограничувања во исхраната или алергии, задолжително изберете храна што е соодветна за вас.
Подготовка за оброци: Гответе група оброци однапред за да заштедите време и да направите поздрав избор на храна. Планирајте ги вашите оброци и закуски однапред и креирајте список со намирници соодветно. Можете и вашите омилени јадења да ги прилагодите и измените инкорпорирајќи состојки кои се богати со хранливи материи без да правите отстапки и исклучоци. Заменете го белиот леб со некој со цело зрно, вметнете салата со секој главен оброк. Бидете трпеливи и љубезни кон себе. Не обвинувајте се доколку не успевате секогаш да внимавате на изборот на храна, туку секоја следна прилика што ја имате одлучете се за онаа од која ќе имате бенефит.
Најдете систем за поддршка: Поврзете се со други кои можат да понудат разбирање, охрабрување и подршка. Не дека треба да бидеме робови на етикетите на храната и да ја земаме во предвид секоја можна штетна состојка која е присутна во нашата преработена храна, туку само бидеме отворени и свесни дека го имаме изборот да се подобриме и тоа го правиме со една цел, а тоа е да останеме поздрави и витални подолг временски период.
ЗА КРАЈ…
Потребно е да прифатиме и разбереме дека сите сме различни и имаме различни нутриционистички и животни потреби, она што функционира за еден не значи дека функционира за сите. Но сепак, постојат некои правила за тоа кои намирници и начин на исхрана прават долгорочен позитивен ефект на нашето тело. Донесувањето одлука за балансиран начин на исхрана а со тоа и балансиран животен стил, е одлука која треба да ја донесеме свесно. Таа е нешто кое е тука да остане, на која константно работиме. И треба да се менува, истражува и прилагодува со нашите животни потреби за да биде одржливо на долг рок. Ние имаме огромна моќ за судбината на нашето здравје и многу од здравствените проблеми што се јавуваат можеме да ги превенираме со промена на изборот на храна и начинот на живот. Со правење свесни избори за храната што ја консумираме, физичката активност, соодветен одмор инвестираме не само во нашето но и во долгорочното здравје и среќа на нашата фамилија.
Пишува: Фармацевт Јулијана Кескинова Мојаноска