Д-р Петре Кодовски
Специјалист по Општа Хирургија
Хирургијата е гранка на клиничката медицина која се занимава со третман на болести и повреди на оперативен начин.
Називот хирургија потекнува од грчкиот збор cheirourgia, што значи рака и работа, што во буквална смисла ја објаснува потребата од прецизна, вешта и искусна хирушка рака за успешна операција.
За да може хирургот да ја извршува својата работа успешно и прецизно, неопходно е да има широко медицинско образование, а покрај тоа и познавање на техниката и технологијата.
Кои операции се прават најчесто?
- Хирургија на жолчна калкулоза
Камчињата во жолчното ќесе настануваат со таложење на неговата содржина, холестерол и билирубин. Имаат различна големина, од многу ситни (1-2мм), кои наликуваат на песок, па до многу големи, кои го исполнуваат целото жолчно ќесе и ја имаат неговата форма. Често пати кај пациентот постои мешавина од сите големини.
Камчињата во жолчното ќесе се присутни кај 20-30% од попула- цијата, почести се кај женскиот пол, соодносот е 4:1.
Во некои случаи ситните камчиња даваат слика на жолчен талог и никогаш не формираат камен. Симптомите се: болка под десниот ребрен лак и лажичката и може да се шири во десната лопатка/грб, гадење, повраќање. Во некои случаи, кога се работи за ситна калкулоза, некое камче може да навлезе во главниот жолчен вод, да направи пречка во истекувањето на жолчката и во тој случај првиот симптом кај пациентот е пожолтување на кожата и видливите слузници, проследени со покачена телесна температура и бел измет. Во тој случај се работи за компликација на болеста.
Стандардна метода за докажување на жолчната калкулоза е ЕХО на абдомен. Во некои случаи, кога хирургот ќе процени, потребно е да се направат и посложени дијагностички испитувања – ЕРЦП и МРЦП. Жолчната калкулоза, за жал, е исклучиво хируршка болест (се лекува само со операција). Стандардна метода за оперативно лекување секаде во светот е лапароскопскиот начин или, кај народот познат како операција со „четири дупчиња“. Видот на анестезија е секогаш општa.
Со оваа операција, пациентот нема рез како претходно, со тоа се исклучува можноста од појава на вентрални хернии на местото на операција, времетраењето на операцијата е скратено, потребата од антибиотици и лекови за болка е помала, количината на лековите во анестезијата е намалена, постоперативната болка е драстично намалена, пациентот брзо се мобилизира и брзо се префрла на внес на течности и храна преку уста.
Рехабилитацијата на пациентот е многу побрза, работоспособноста е можна по една недела. Истовремено со лапароскопскиот метод се овозможува преглед и на другите органи во стомакот и евентуално нивно оперативно лекување т.е. „две операции во едно“.
- Хирургија на хернии на предниот стомачен, или кај народот позната како кила или брух, се јавува како комбинација на зголемен интраабдоминален притисок (при подигање на тешки предмети, опстипација, долготрајно кашлање и кивање, тумори, срцева слабост и слично) и отвор или слабост на мускулатура или фасциа при што зголемениот притисок ги турка органите и ткивата низ слабата точка на ѕидот. Мускулната слабост може да биде вродена, но вообичаено се јавува во подоцнежниот период од животот.
Во зависност од местото каде што се јавуваат разликуваме: ингвинална, феморална, умбиликална, епигастрична и исклучително ретка Шпигелова хернија. Во посебна група спаѓаат вентралните или инцизионални кили, кои се јавуваат на местото на некоја претходна стомачна операција.
Хернијата не познава старосна граница, се јавува кај мажи и кај жени. Се манифестира со појава на безболен или лесно осетлив оток од кожата на стомакот, кој најчесто се јавува по физички напор и исчезнува кога пациентот е во лежечка положба.
Еволутивно гледано, како одминува времето хернијата се зголемува во својот обем. Исклучително во детска возраст може да се случи со развој на мускулниот ѕид тие слаби точки да се засилат по природен пат. Затоа во детска возраст може да се причека со оперативното лекување.
Што е отворена хирургија?
Ова е главна традиционална процедура. Овде, лекарот прави голем засек за замена или поправка на ткиво или орган во телото.
Хирургот ќе користи скалпел за да направи засек до десет инчи за да овозможи пристап до органот.
Што е лапароскопска хирургија?
Исто така позната како операција на клучалката, хирургија со бенд-помош, дијагностичка лапароскопија и минимално инванзивна хирургија, лапароскопијата е операција која се иницира со мал секач.
Тоа е помалку болно од другите операции и обично се користи за дијагностицирање и лекување органи во карличниот или абдоменот регион.
Разлика помеѓу отворена хирургија и лапароскопска хирургија!?
Главната разлика помеѓу отворената операција и лапароскопската хирургија е големината на засекот. Отворената операција е традиционална процедура во која се прави единечен засек, долг повеќе инчи, ако не и повеќе, за пристап до абдоменот.
Спротивно на тоа, лапароскопската хирургија е минимално инванзивна операција која користи неколку засеци од една четвртина или помалку. Овде, хирургот користи специјална алатка за лапароскоп што помага да се извршат процедури користејќи многу мали засеци. Лапароскопијата користи понапредни техники во споредба со отворената операција. Оттука, многу луѓе претпочитаат лапароскопија отколку отворена операција.
Покрај тоа, на поединецот му треба повеќе време да закрепне по отворена операција во споредба со операцијата за лапароскопија. Според извештаите, лапароскопскиот пристап генерално предизвикува помала загуба на крв, помала траума и обезбедува побрзо закрепнување со намалена хоспитализација во споредба со отворената операција.
Сепак, лапароскопијата бара општа анестезија и чини повеќе од отворена операција. Исто така, има одредени ограничувања за луѓе со медицински состојби, како срцеви заболувања, дебелина, итн. додека отворената операција чини помалку и може да се изврши под локална анестезија додека пациентот е буден.
Во денешно време, многу хирурзи претпочитаат лапароскопска хирургија бидејќи е брза и понапредна. Сепак, секогаш треба да се консултирате со вашиот лекар за да ги знаете придобивките и ризиците од секоја операција пред да го направите вашиот избор.
Операцијата е голем животен настан што ќе ја промени вашата иднина на подобро. Сепак, постојат одредени цени што треба да се платат за тоа. И отворената хирургија и лапароскопската хирургија имаат свои добри и лоши страни.
За детално читање на овој текст, погледнете на 4-5 стр. во електронското издание на BETTY магазин (Август 2022).
.svg){kind=icon}