Хронични заболувања на колената

Спец. д-р Иво Доневски
УК ТОАРИЛУЦ, Скопје

|



Коленото е најголемиот зглоб во човечкото тело и претрпува најголем товар. Затоа, постои значителен ризик од повреда или заболување на коленото.

Причините за проблеми со коленото многу се разликуваат. Општо земено, можеме да направиме разлика помеѓу акутна и хронична болка во коленото. За оптимален третман, важно е да се утврди причината за проблемот.

Хроничната болка во колената постојано се зголемува. Интензитетот се зголемува со месеци и години. Болката обично се чувствува за време или после зголемен стрес. Почетната болка често се опишува како болка што прво се смирува по неколку чекори, но потоа се интензивира по зголемен стрес. Хронична болка во колената е предизвикана од дегенерација (болка) или воспаление на зглобот.

Примарна артроза на коленатаПримарната артроза се однесува на абење (трошење) на зглобна ʼрскавица. Поради абењето на ʼрскавицата, површините ја губат можноста за лизгање, што доведува до постојано триење на зглобот. Последиците се акумулација на течност во зглобот, болка, блокада на зглобот, вкочанетост на зглобот и ограничена подвижност. Артрозата на колената има многу причини. Може да се појави како секундарен симптом по повреда на капсуларните лигаменти или како абнормална позиција на оската (X нозе и O нозе). Други причини вклучуваат болест и воспаление.

Ревматоиден артритисКај хроничен ревматоиден артритис, кој обично се јавува во фази, клетките на имунолошкиот систем ја напаѓаат синовијалната мембрана. Новоформираните воспалителни супстанции го уништуваат сврзното ткиво и зглобната ʼрскавица. Симптомите не се специфични на почетокот и не можат секогаш да се припишат директно на артритис. Типични симптоми се лесна треска, губење на тежината и замор. Оваа фаза може да започне постепено, но, исто така, и одеднаш. Класичните болки на локомоторниот систем, како што е утринската вкочанетост, се појавуваат подоцна во случај на артритис на коленото. Тогаш зглобовите се вкочанети и болни. Ова е придружено со црвенило, оток и болка.

Синдром на пателофеморална болка (болка под пателата)Овој синдром е честа причина за болка во предното колено. Главно влијае на млади жени без структурни промени во зглобната ʼрскавица. Во оваа состојба, пателата може да се движи болно кон надвор од различни механички причини. Честа појава е прекумерно оптоварување на зглобовите поради неурамнотежени мускули на бутот или поради големо оптоварување во спортот во комбинација со слаби мускули на колкот или неправилна положба на стапалото.

ДијагнозаЛекарот прво поставува прашања во врска со проблемите и придружните симптоми. Важните аспекти вклучуваат: колку долго се чувствува болката во коленото, каде болката е локализирана и кога обично се јавува. Со цел подобро да се утврди причината за болката во коленото, сите постоечки болести, постојни повреди или несреќи во минатото при дијагностицирањето, исто така, се земени предвид. Следува темелно испитување на колениот зглоб со бројни тестови за движење. Лекарот може да утврди каде и колку сериозно е оштетено коленото врз основа на проблемите (како што се оток на коленото, акумулација на течност во зглобот, ограничен опсег на движење).Во зависност од наодите, во случај на болно колено, може да бидат потребни дополнителни тестови за да се постави дијагноза, кои вклучуваат Х-зраци, ултразвук, МНР, артроскопија на коленото или аспирација на зглобот.

ТерапијаТерапијата зависи од причината за непријатноста. Одмор е доволен за болен колен зглоб. Во некои случаи, лекарот мора да оперира колен зглоб. По ваквата интервенција е важно да се носат соодветни ортози и да се обновуваат мускулите со помош на физиотерапија. Корсети или ортози ви нудат нехируршка опција за третман за стабилизирање на колен зглоб, намалување на напорите или водење на колен зглоб и ублажување на болката.

За детално читање на овој текст, погледнете на 31 стр. во електронското издание на BETTY магазин (АПРИЛ 2021).