Ларингитис – начини на лекување и превенција

Ларингитисот е воспаление на ларинксот, односно гласната кутија, што најчесто се јавува како последица на вирусни инфекции, прекумерна употреба на гласот или изложеност на иританти како чад, прав и сув воздух. Се манифестира со отежнато зборување, афонија (губење на гласот), чувство на гребење во грлото и сува кашлица. Иако често е безопасен и самоограничувачки, ларингитисот може да биде многу непријатен и да го попречи секојдневното функционирање.
Видови ларингитис
1. Акутен ларингитис – најчестата форма, предизвикана од вирусни инфекции (како настинка или грип), трае неколку дена до една недела.
2. Хроничен ларингитис – трае подолго од 3 недели и обично е резултат на повторена иритација (пушење, алкохол, ГЕРБ – гастроезофагеален рефлукс).
3. Бактериски ларингитис – ретка форма, но може да бара антибиотска терапија.
4. Ларингитис кај професионални гласови – наставници, пејачи, актери и водители често развиваат воспаление поради прекумерна употреба на гласот.---
Симптоми на ларингитис
- Промена или губење на гласот
- Засипнат глас или шепотење
- Сува кашлица, без секрет
- Болка или чувство на печење во грлото
- Тешкотија при голтање
- Понекогаш блага покачена температура
Лекување ларингитис
Во повеќето случаи акутниот ларингитис се лекува со симптоматска терапија, без потреба од антибиотици:
1. Гласовен одмор
Најважното правило – не зборувајте (ниту шепотење, бидејќи тоа уште повеќе ја оптоварува гласната кутија). Неколку дена тишина може да го спречи хронифицирањето на воспалението.
2. Хидратација
Пијте топли, но не врели течности – чај од камилица, ѓумбир, мед и лимон. Избегнувајте кофеин и алкохол бидејќи дополнително ја сушат слузницата.
3. Влажност на воздухот
Користење овлажнувачи во затворени простории помага да се намали иритацијата на дишните патишта.
4. Инхалации
Пареа од топла вода со неколку капки етерично масло од еукалиптус или ментол може да помогне во смирување на воспалението.
5. Локални средства
Пастили за грло, природни сирупи и раствори за гаргара (вода со сода бикарбона или сол) даваат олеснување.
6. Лекови
- Аналгетици и антипиретици (парацетамол или ибупрофен) за болка и температура
- Антибиотици – само ако постои докажана бактериска инфекција
- Кортикостероиди – кај тешки случаи со комплетна афонија (по лекарска индикација)
Кога да се побара лекарска помош?
- Ако симптомите траат повеќе од 10 дена
- Ако дојде до целосно губење на гласот
- Болка при дишење или тешкотии со дишењето
- Температура над 38.5°C повеќе од 2 дена
- Кај деца, особено со звучно дишење (стридор), потребна е итна лекарска интервенција

Превенција на ларингитис
1. Заштита од вируси
Миење раце, избегнување контакт со заболени и засилување на имунитетот се основа на заштита.
2. Избегнување иританси
Откажување од пушење, проветрување на просториите, избегнување алкохол и сув воздух.
3. Заштеда на гласот
Избегнувајте да викате или да зборувате долго во бучна средина. Користете микрофон ако често држите говори.
4. Третман на рефлукс
ГЕРБ е чест виновник за хроничен ларингитис. Соодветна диета и лекување на киселинскиот рефлукс значително помага.

Заклучок
Ларингитисот, иако често блага состојба, може да биде и знак за хронични иритации или професионални оштетувања на гласот. Раното препознавање, адекватниот третман и грижата за гласот се клучни за побрзо закрепнување и спречување рецидиви.
Како доктори по општа медицина препорачуваме: не игнорирајте го осипнатиот глас – гласот е алатка, но и огледало на здравјето.

 

Пишува
Д-р Тања Валичковска
Доктор по општа медицина