Капење во шумски воздух

Предраг Грујиќ

Идејата дека шумите и нивниот воздух имаат посебно место во јавното здравство не е нова. Одамна се знае за терапевтската вредност на природата, дека шумата одмора и ги освежува умот и телото. Меѓутоа, дури во 1982 година Јапонецот Томоходе Акијама, во тоа време надлежен за јапонските шуми меѓу кои се и оние со кедари стари повеќе од 1000 години, го смислил терминот шинрин-јоку, кој се однесува на поминување време во природата, а се преведува како „капење во шумски воздух“.

Шумата ги стимулира сите наши сетила, во неа сме изложени на ароматичните молекули на шумските дрвја, фитонциди. Поминување време во разни активности како одење, трчање, истегување или јога во шумски амбиент го намалува крвниот притисок и дава ефект на релаксација, помага во метаболичните проблеми, влијае на регулација на телесната тежина, благотворно е кај дијабетес тип 2, го намалува стресот, напнатоста и несоницата. Ефектите траат и до 30 дена по престојот во шума. Поради тоа, ако не можете да планирате токму одмор во шума, одете во шума на еднодневни излети, пешачете, шетајте, вдишувајте воздух со полни гради и релаксирајте се во зеленилото.

Изберете шума која има „стаза на здравје“ и следете ги патоказите. Одењето по стазата на здравјето треба да биде без застанувања, во изедначен ритам, кој е примерен за вашата кондиција, годините и здравствената состојба. Треба да „работи“ целото тело, што се постигнува со слободни раце, кои го следат ритамот на чекорите. Корисни се и нордиските стапови, кои го активираат торзото и ја подигнуваат вкупната активност на телото за околу 30 %, а даваат и чувство на стабилност.

Голем број шумски површини имаат и уредени трим стази. Обично се долги 1200 м, на секои 100 метри има справи за вежбање, а во втората третина често има и мини-теретани на отворено. Ако штотуку почнувате да работите на својата кондиција, трчајте полека и обележаните места за вежбање користете ги за вежби за истегнувања. На пример, полека подигнете ја едната па другата нога и истегнете и опуштете ја Ахиловата тетива, потоа раширете ги рацете под агол од 90 степени во однос на телото и правете мали ротации на рацете околу замислена оска, прво на една, па на друга страна. Почнете со три серии од по 10 ротации на секоја страна, па постепено зголемувајте, а потоа подигнете ги рацете над глава како да сакате да дофатите високи гранки и истегнете се стоејќи наизменично на прсти, па на пети.

На трим стазата треба да се оди барем 2 пати неделно, а секој месец да се зголемува бројот на вежбања. Која активност и да ја изберете, никогаш не се натпреварувајте со други вежбачи, туку слушајте го своето тело и натпреварувајте се со себе.

Шумска медицина

Капењето во шумски воздух во Кореја го нарекуваат санлимиок, а многу го практикуваат и Ирците, Финците, Швеѓаните и Шкотите. Од 2009 година на Медицинскиот факултет на Универзитетот Харвард се одржува летна школа на „шумска медицина“. Денес „капењето во шумски воздух“ е светски тренд.

Научниците од јапонскиот универзитет Чиба пресматале дека физичка активност од само 40 минути одење во шума го подобрува расположението и чувството на сила, а дека нивото на хормонот на стрес е неспоредливо пониско отколку по физичка активност во затворен простор. Така е родена и „шумската медицина“ (forest medicine), која го истражува влијанието на престојот во шума на човековото здравје. Престојот во шума се поттикнува во многу земји во светот, а некои, како Данска, имаат и едукативни програми наменети за децата, за од мали нозе да ја стекнат оваа здрава навика и да го совладаат снаоѓањето во шума.